dogmatiek dreef Joram in armen islam

08-02-2019 - Geplaatst door Andre Piet

Afgelopen week was er flinke ophef over de bekering van ex-PVV’er Joram van Klaveren tot de islam. Onderwerp van gesprek was vooral hoe iemand die voorheen bekend stond om zijn anti-moslim standpunten, nu kan zijn overgelopen naar (wat eerder nog) de vijand heette. Vanzelfsprekend viel hem hoon ten deel onder zijn voormalige politieke vrienden. Terwijl de mainstream media het stiekem wel leuk vond hoe de PVV (niet voor de eerste keer) ‘in haar eigen voet schoot’.

11 september

Wat mij intrigeerde waren de motieven die Joram zelf opgaf. Maar eerst nog even het volgende. Hij groeide op in een vrijgemaakt-gereformeerd milieu en studeerde godsdienstwetenschappen aan de VU in Amsterdam. Een opleiding die opmerkelijk genoeg, aanving op 11 september 2001, de dag dus van de aanslagen in Amerika. Dat is min of meer symbolisch, want het conflict tussen het christelijke westen en de islam werd vervolgens leidend voor Jorams ideologische koers. Na wat tegenvallende ervaringen op politiek gebied, besloot hij een boek tegen de islam te gaan schrijven. Maar zich verdiepend in de materie, maakte hij gaandeweg een omslag. In diverse media is zijn verhaal te lezen, te beluisteren en te bekijken. Zijn verhaal is allerminst dat van een labiele aandachtstrekker, zoals hij door sommigen wel is neergezet. Want m.i. én rationeel én sympathiek vertelt hij hoe hij zover is gekomen (zie video).

dogmatiek

Joram werd naar eigen zeggen geen moslim vanwege de islam maar vanwege zijn theologische twijfels over het christendom. Overtuigd van Gods bestaan, liep hij vast in de christelijke dogmatiek. Joram noemt met name de leerstukken van de drie-eenheid, de erfzonde, de godheid van Christus en het idee dat God slechts zou kunnen vergeven door een plaatsvervangend offer. Het waren deze christelijke dogma’s die van Klaveren in de armen van de islam dreven. In de interviews die ik van hem beluisterde en las, komt niet het beeld naar voren van een overtuigde moslim maar meer dat van een afgehaakte kerkganger die vaststelt dat de islam betere antwoorden op genoemde punten heeft dan de kerk…

één God vs. drie-eenheid

Wat Joram benoemt zijn precies de punten waarin de kerk nadrukkelijk is afgeweken van het Bijbels getuigenis. Het eerste dogma dat in de kerkgeschiedenis werd gelanceerd was meteen de grootste ontsporing: de leer van de drie-eenheid die ontkent dat er “één God, de Vader is”. De belangrijkste Bijbelse waarheid (!!) werd veranderd in de leer dat de ene God bestaat uit drie personen. De eenvoudige waarheid van één God maakte daarmee plaats voor een complex en innerlijk tegenstrijdig mysterie. Het leerstuk komt niet uit Schrift en kreeg pas vorm in de vierde eeuw van onze jaartelling. Geformuleerd in termen die even vreemd zijn aan de Schrift als de ideeën zelf. Zowel binnen het jodendom als binnen de islam wordt deze leer dan ook aan de kaak gesteld als verkapt meer-godendom.

erfzonde?

De leer van de erfschuld en erfzonde valt in soortgelijke categorieën. Dat zijn ook al geen Bijbelse termen. Door één mens, aldus Paulus, is de zonde in de wereld gekomen en door de zonde dood en “de dóód is doorgegaan tot alle mensen” (Romeinen 5:12). We zijn sterfelijk, dat is erfelijk. En dat maakt ons ook tot zondaren, d.w.z. doelmissers.

plaatsvervangende schuldbetaling?

Een ander idee dat voor Joram onverdraaglijk is, is dat Jezus moest sterven om de straf op onze zonden te dragen, zodat God kon vergeven. Ook hier heeft de christelijke dogmatiek hem vervreemd van de Schrift. Want ook dit leerstuk kent de Bijbel niet. Nergens lezen we dat Gods straf of toorn over Jezus werd uitgegoten op het kruis. Nergens lezen we dat hij onze schuld aan God betaalde. “Hij stierf voor onze zonden”, jazeker (1Korinthe 15:3)! Echter niet om Gods straf daarvoor te dragen maar om ons van de zonden te bevrijden! Want hij stierf om op te kunnen staan en de dood te overwinnen! Om zó ons van onze zonden te bevrijden. Een totaal ander perspectief. Het kruis van Golgotha is ook niet het offer, het is de slachting die aan het offer vooraf ging! Het offer zelf is de verrijzenis uit de dood, na de slachting!

betere antwoorden…

Het is intriest om te zien hoe juist de kerk zelf verantwoordelijk is voor de vervreemding van haar leden. Dat een religie als de islam, kerkgangers van ‘betere antwoorden’ voorziet dan dat de kerk dat doet. Wie vertelt Joram hoe de vork Bijbels gezien aan de steel zit? Wie maakt hem duidelijk dat de antwoorden van de Schrift alle kritiek glansrijk trotseert en ons een onovertroffen Goed Bericht verschaft? Want welke religie vertelt ons dat de ene GOD de Redder van alle mensen is? Onvoorwaardelijk en om niet?! Jazeker, van moslims, boeddhisten, atheïsten en… zelfs van alle christenen!