democratie?

VRIJHEID EN DEMOCRATIE NIET HETZELFDE
We zijn in Nederland en dit deel van de wereld in het algemeen, gezegend met een enorme mate van vrijheid. Daar kunnen we niet dankbaar genoeg voor zijn. Vrij om te gaan en staan, te denken en te zeggen, te doen en laten wat we willen. Het is een hardnekkig misverstand, dit grote goed van vrijheid te verwarren met democratie. Dat zijn namelijk twee totaal verschillende zaken. Vrijheid houdt in dat men zich ongestoord kan bewegen en uitspreken. Democratie echter heeft te maken met de wijze waarop besluitvorming tot stand komt. Enerzijds is een vrij land niet noodzakelijk democratisch en anderzijds staat een democratie niet garant voor vrijheid. Wat ‘vrijheid’ betreft: Nederland genoot relatief veel vrijheid, al ver voordat in 19-de eeuw de democratie werd ingevoerd. En wat ‘democratie’ aangaat: het was via vrije verkiezingen in de vorige eeuw, dat een tiran als Hitler aan de macht kwam.
Een democratie kan ook de dictatuur van 51% zijn…

DE SCHADUWZIJDEN VAN DEMOCRATIE
Hoewel het not done is om het systeem van democratie te kritiseren, worden we niettemin dagelijks met de grote nadelen ervan geconfronteerd. Om er een paar te noemen:
* Regeren in een democratie betekent in de praktijk: water bij de wijn doen. Het ideaal van democratie is dat iedereen regeert maar de werkelijkheid is dat niemand zich herkent in de uiteindelijke besluitvorming. Besluiten zijn gewoonlijk een slap aftreksel van wat de betrokken partijen aanvankelijk voor ogen stond;
* Medezeggenschap maakt voortvarend regeren dikwijls onmogelijk. Omdat iedereen mag/moet meepraten, wordt de besluitvorming vertraagd;
* Democratie betekent dat iedere burger, ter zake kundig of niet, evenveel invloed heeft. Het onbillijke idee daarachter ontlokte Winston Churchill de uitspraak:

The best argument against democracy is a five-minute conversation with the average voter.
(Het beste argument tegen democratie is een gesprek van vijf minuten met de gemiddelde kiezer.)

* Omdat een regering gekozen wordt voor een paar jaar, ontbreekt voor haar de noodzaak te plannen op langere termijn.  Regeren in een democratie is vooruitzien… naar komende verkiezingen. Naarmate deze dichterbij komen, staat het regeren steeds meer in het teken van het verwerven van volksgunst (stemmen winnen) en daarmee van partijbelangen. De laatste weken hebben we daarvan in ons land, weer enkele weinig verheffende staaltjes gezien. Gevolg: máánden achtereen een vleugellamme regering;
* Etc.

GEEN DEMOCRATIE IN DE BIJBEL
Hoezeer democratie als staatsvorm ook bejubeld wordt, het is zeker niet het Bijbelse ideaal. De Bijbel ként het idee niet eens. In de Bijbel komt autoriteit per definitie van Boven (vergl. Joh.19:11; Rom.13:1). Het idee achter democratie daarentegen is dat gezag van onderaf komt en het volk zichzelf regeert (‘democratie’ betekent  letterlijk: het volk regeert).

DICTATUUR?
Het afwijzen van het democratisch idee, betekent zeker geen omarming van de dictatuur. In een dictatuur kan de overheid doen wat háár goeddunkt. In de Bijbel staat een overheid “onder God” (Rom.13:1). Een overheid dient niet gecontroleerd te worden door ‘het volk’ maar “naar recht en gerechtigheid” (vergl. Jes.32:1). ‘Recht’ dat zwart op wit staat geschreven. Dát is het Bijbelse idee. Een onafhankelijke instantie zou toezien of een regering, ‘het recht’ (de grondwet) eerbiedigt.

———————————

laatste wijziging: 27-02-2010

Delen: