metanoia

Wat paranoia is, zullen de meeste lezers wel weten. Dat is een Grieks woord, waarbij para ‘naast’ betekent terwijl noia verwijst naar denken. Het duidt op een ontspoord denken, een waan.

Het Griekse woord dat als titel boven deze blog staat, heeft eveneens noia (denken) als onderwerp, alleen voorzien van een ander voorzetsel: meta (=met of na). Metanoia duidt op een verandering van gedachten, met recht: na-denken. In zowel de Statenvertaling als de NBG-51 wordt metanoia afwisselend weergegeven met ‘berouw’ en ‘bekering’. Dat is helaas geen concordante (consequente) keuze en bovendien missen beide vertaalwoorden m.i. ook de clou van wat metanoia is.

‘Berouw’ is een emotie waarbij men pijn of spijt heeft over het verleden. Maar metanoia is geen emotie maar juist een daad van denken. Ook ‘bekering’ drukt onvoldoende uit wat metanoia is. In ons begrip heeft bekering vooral de betekenis van veranderen van godsdienst. Bovendien is er een ander Grieks woord dat specifiek duidt op omkering, namelijk epistrepho. Interessant trouwens dat beide Griekse woorden (metanoia en epistrepho) in één adem genoemd worden in Petrus’ toespraak tot zijn volksgenoten (Handelingen 3:19).

Metanoia komt in al z’n vormen 57 keer voor in het Nieuwe Testament, inclusief als werkwoord (>metanoeo). Metanoia betekent bezinning, een verandering van gedachten vaak als gevolg van nieuwe informatie. Zo spreekt Paulus tot de Atheners over de God die zij zonder te kennen vereren. En dan zegt hij in Hand.17:30 (lett. vertaald):

De God dan, geeft nu opdracht aan de mensen (met voorbijzien van de tijden van de onwetendheid), dat zij allen overal zich zouden bezinnen (Gr.metanoeo)…

Dit vers laat duidelijk zien wat metanoia betekent. De Atheners waren tot dusver onwetend geweest aangaande de God. Paulus laat geen woord van verwijt daarover klinken. De Atheners hoeven geen berouw te hebben maar nu zij niet langer onwetend zijn aangaande de ene GOD, wordt hen wel opgedragen zich te bezinnen. De kennis die Paulus hen doorgeeft is niet minder dan een geestelijke omwenteling. Van vele goden naar één GOD. Zulke kennis is niet vrijblijvend maar vraagt om een grondige bezinning en ‘omdenken’. Dat is metanoia.

Reageer op Facebook

Delen: