een populaire misvatting over ‘alverzoening’

Vandaag zag ik bijgaande cartoon over ‘alverzoening’ langskomen. Het illustreert fraai hoe verreweg de meeste mensen het woord ‘alverzoening’ opvatten. ‘Alverzoening’ zou betekenen dat alle mensen naar de hemel gaan, ongeacht of ze dat nou willen of niet. Deze voorstelling is een groot en ook een aantoonbaar misverstand.

Het woord ‘alverzoening’ is direct ontleend aan Kolosse 1 waar Paulus schrijft:

19 Want het behaagde de hele volheid in hem te wonen, 20 en door hem het AL wederzijds tot Zich te VERZOENEN. Vrede makend door het bloed van zijn kruis, door hem, hetzij wat op de aarde, hetzij wat in de hemelen is. 21 Ook jullie, die eens vervreemd waren en vijanden in het denken, in de boosaardige werken, verzoent Hij nu wederzijds…

Met deze woorden is ‘alverzoening’ een onmiskenbaar Bijbels gegeven. Want Paulus leert hier dat GOD “het al” (hetzij wat op aarde, hetzij wat in de hemelen is) tot zich verzoent. En dat doet Hij “door hem”, dat is door “de Zoon van GODS liefde” (:13) en “het bloed van zijn kruis”.
Vraag: Wie is degene die verzoent?
Antwoord: GOD.
Vraag: hoe verzoent GOD?
Antwoord: door zijn Zoon en “door het bloed van zijn kruis”.
Vraag: hoever strekt die verzoening zich uit?
Antwoord: tot “het al”, dat is “elk schepsel”. Zoals in vers 15 en 16 staat:

 …  eerstgeborene van ELK schepsel, want in hem werd het AL geschapen…

elk schepsel dat…

Verzoening geldt elk schepsel dat vervreemd en vijandig is. Dat is de enige ‘voorwaarde’ die de Schrift noemt om verzoend te worden. Paulus schrijft in vers 20 dat GOD “het al” verzoent maar dat gelovigen die eens vervreemd en vijandig waren, nu reeds verzoend worden. Zij delen nu al in wat eenmaal heel de schepping zal ondervinden.

Verzoening gaat dus elk schepsel aan dat vervreemd en vijandig is. Stenen, bergen, zeeën, rivieren, dieren, planten, zon en maan komen daar niet voor in aanmerking, om de eenvoudige reden dat zij geen vijanden zijn. Om genezen te worden, dient men eerst ziek te zijn en om levend gemaakt te worden moet men eerst dood zijn. Zo moet ment ook om verzoend te kunnen worden, eerst een vervreemde en vijand zijn.

Paulus gebruikt in Kolosse 1:20 een uitzonderlijk woord voor verzoening: apo-katalaxai. De toevoeging van het voorzetsel ‘apo’ (= vanaf) is een versterking dat slechts ten dele wordt uitgedrukt in het vertaalwoord ‘wederzijds’. Het idee is dat de verzoening met GOD, van daar (apo) doorwerkt. Dus niet alleen een verticale verzoening (met GOD) maar ook horizontaal: een onderlinge verzoening tussen vervreemde en vijandige partijen (vergl. Ef.2:14-16).

alverzoening = iedereen gaat naar de hemel?

Verzoening is dus geen ‘generaal pardon’. En het is evenmin anderen toelaten tot, of brengen naar een bepaalde plaats. In de bovenstaande cartoon wordt gesuggereerd dat ‘alverzoening’ betekent dat God mensen tegen hun wil naar de hemel laat gaan. Dan ga ik nog maar voorbij aan het misverstand dat ‘de hemel’ de enige plaats zou zijn waar men terecht komt, voor wie bij God hoort. Alsof de Bijbel niet zou spreken van een nieuwe aarde die eveneens bewoond zal worden. Ik laat dat hier verder rusten. De fundamentele misser is dat ‘alverzoening’ zou inhouden dat schepselen tegen hun wil bij God terecht komen.

verzoening is existentieel

Verzoening is geen verplaatsing van X naar Y of ‘naar de hemel gaan’. Verzoening is geen verandering van plaats maar een verandering van wie je bent. Het is geen transportatie maar een transformatie. Het verandert niet de buitenkant maar de binnenkant. Je was onwillig, vervreemd en een vijand maar verzoening verandert je in een vriend. Niet langer onwillig maar een hartelijke liefhebber. Iemand die zijn knieën voor GOD buigt en met zijn tong belijdt dat Jezus Heer is, tot eer van GOD de Vader (Filp.2:9-11). Dat is wat verzoening is!

verzoend worden, is passief

Let ook op: schepselen worden veranderd. Het is volgens Kolosse 1:20 een activiteit van GOD. Schepselen zijn daarin lijdend voorwerp. Je verzoent jezelf niet maar je wordt verzoend. Het is “door het bloed van het kruis” dat GOD alle vijanden tot liefhebbers van Hem maakt! Hij overtuigt hen allen van zijn liefde die groter is dan welke vijandschap ook.

het instrument van verzoening

Merk ook op dat “het bloed van het kruis” GODS instrument is tot verzoening. Is dat niet wonderlijk? Want “door het bloed van het kruis” bewees de wereld van haar kant, juist ultieme vervreemding en vijandschap. Het is dan ook GODS reactie hierop die verzoening bewerkt. Want terwijl de wereld GODS Zoon vermoordde, wekte GOD hem vervolgens op om via hem, aan diezelfde wereld, het Leven te geven. Dat is zoiets als aan je vijand die honger en dorst heeft, eten en drinken te geven. Door zó te reageren, worden ‘vurige kolen op iemands hoofd’ gestapeld: het maakt dat iemand niet langer een vijand kan blijven (Rom.12:20). Het is GODS reactie op “het bloed van het kruis” dat elke vijandschap zal doen verdwijnen. Het zal wegsmelten als sneeuw voor de zon. Tegen zoveel en zulke liefde is geen enkele vijandschap opgewassen.

GODS liefde in het gericht

De voorstelling van zaken in de cartoon verraadt ernstige onkunde over wat verzoening is. GOD brengt geen schepselen in zijn heerlijkheid, die daar niet willen zijn. Hij pakt het grondig aan en gaat tot de kern en verandert onwilligheid in gewilligheid. Zoals we van Israël lezen dat GOD hun “afkerigheid zal genezen” (Hos.14:4). Ook het gericht en oordeel (zoals bij de “grote witte troon”) dragen bij in dat proces. Door te oordelen schrijft GOD zijn schepselen niet af, maar confronteert Hij hen met wat ze deden. Juist door confrontatie zet Hij alles recht. Dat is wat gericht is. Gericht staat niet tegenover GODS liefde, maar vloeit daar uit voort. GOD laat niet varen de werken van zijn handen en daarom zet Hij alles recht en brengt Hij ook allen terecht. Zoals een pottenbakker een klomp klei hervormt, zo doet de Schepper dat met zijn creaturen.

Alle eer is aan GOD die elk hart leidt waarheen Hij wil (vergl. Spr.21:1). Op zijn tijd en op zijn wijze. Niemand wordt over het hoofd gezien en niemand is voor Hem onbereikbaar. GOD is het die allen verzoent. Kolosse 1:20 predikt geen ‘alverzoening‘ maar de Alverzoener! 

Delen: