twee handen die een oud boek omklemmen

Het valt niet mee om een enigszins objectieve recensie te schrijven van een boek dat door een vriend is geschreven. Daar komt bij, dat ik zelden romans lees, zodat mijn oordeel voor literatuur-kenners, weinig gewicht in de schaal zal leggen. Maar wat misschien wél wat zegt, is dat deze literaire thriller mij vanaf bladzijde 1 te pakken had en dat het me tot bladzijde 563 niet meer heeft losgelaten. De Maskilim is razend knap geschreven, letterlijk een boek in een boek, met meerdere lagen en onverwachte wendingen. Door de scherpe observaties leest het boek als een film. Subtiel gedoseerd is de relativerende joodse humor.

Ondanks de door en door bijbelse thematiek is De Maskilim qua stijl een ‘werelds’ boek. Het taalgebruik is soms grof, er is veel aandacht voor glitter en glamour en wat erotische passages betreft, doet het beslist niet onder van de gemiddelde avonturenroman. Het “mijnenveld” van de sexuele verleiding en “de zwakheid van het vlees” maken De Maskilim bij tijden een ontluisterend boek. Het verhaal speelt zich, veelzeggend genoeg, voor een deel af, in een bordeel. Zomaar een paar redenen waarom men De Maskilim hoogst waarschijnlijk niet in de evangelische boekhandel zal aantreffen… 

Haaijman’s boek is uniek in z’n soort. Zowel de vergelijking met de Da Vinci Code van Dan Brown als De Laatste Bazuin van Tim LaHay gaan mank. In De Maskilim schijnt het licht van “de heilige Schriften” in vrijwel ieder hoofdstuk. Dat is (voor mij althans) de échte waarde van het boek. Een schat aan hoogst uitzonderlijke informatie over de bijbelse profetie, valt de lezer van dit dikke boek ten deel. Tussen spannende avonturen in, treffen we diepgaande uiteenzettingen over de opeenvolgende Babel-rijken in Daniël 2, over de vier dieren in Daniël 7, de jaarweken in Daniël 9, “het boek der waarheid” in Daniël 10 en 11, etc. En passant krijgen we bijbelstudies over de toekomstige rol van de stad Babylon en de rotsstad Petra in de woestijn ten zuiden van de Dode Zee.

De waarheid van “de Schrift” staat in De Maskilim als een paal boven water. In conversaties klinkt overtuigend door dat het boek Daniël geen achteraf geschreven profetie is en dat het monotheïsme aan de beschaving van alle volken ten grondslag heeft gelegen. Adembenemend vond ik het gesprek tussen Zaza en Jakob Klein over het verhaal van de sterrennamen. En hartverwarmend zijn Jakob’s eerlijke gesprekken met “de Eeuwige”.

De Maskilim is zeker geen ‘christelijk’ boek in de gewone zin des woords. Bij uitgeverij Prometheus, dat werk van auteurs als Joost Zwagerman, Tim Krabbé en Connie Palmen uitgeeft, was dat ook niet direct te verwachten. Maar De Maskilim wijst niettemin op de Mashiach Yeshua die voor zijn volk zal komen. Rond 2030? Wie weet… Het is de tijd waarin het grootste deel van Haaijman’s verhaal zich afspeelt, vlak voor het aanbreken van “de grote verdrukking”.

Alle menselijke ellende en ongein doen geen letter af van wat “er staat geschreven”, zo vat ik de boodschap van dit boek samen.  “Op de omslag van het boek zie ik twee handen die een oud boek omklemmen” (pag. 541). Dát is De Maskilim ten voeten uit.

Van harte gefeliciteerd Menno met dit meesterlijke debuut! We zien uit naar je volgende roman…

eerdere aankondiging

Delen: