waarom de herders moesten waken

Over het tijdstip van Jezus’ geboorte is altijd veel te doen. Het idee dat dit rond kersttijd zou zijn geweest, is Bijbels gezien ongegrond. Ons kerst is een ‘kerstening’ (christianisering) van het veel oudere midwinterfeest dat na de zonnewende op 21 december werd gevierd. Het feest van de overwinning van het licht op de duisternis. Dat is een prachtige metafoor (daar niet van!), maar het zegt niets over wanneer Jezus is geboren.

vóór het Pascha

Elders op deze website heb ik ooit betoogd dat Lucas 2:42 een heel interessante aanwijzing bevat. Daar gaat het over de jonge Jezus die met zijn ouders het Pascha in Jeruzalem gaat vieren. En dan lezen we:

En toen hij twaalf jaar werd terwijl zij optrokken naar het gebruik van het feest…

Mits we deze tekst heel letterlijk vertalen en opvatten, dan staat hier dat Jezus tijdens de reis naar Jeruzalem twaalf jaar werd. Aangezien op de veertiende van de eerste maand (Aviv of Nisan) het Pascha begon, zou dat betekenen dat ergens in de dagen daarvoor, dus tijdens de reis van Nazareth naar Jeruzalem, Jezus’ verjaardag was. Er is één datum die daarbij uitspringt en dat is de tiende Nisan (Ex.12:3). Dat was namelijk de dag waarop een Israëlietisch huis een éénjarig mannelijk stuk kleinvee in huis ontving. Waarna deze jonge ram of bok op de veertiende van die maand zou worden geslacht. Is dit geen geweldige aanwijzing dat Jezus met het oog op het Pascha (maart/april) als het Lam Gods in het huis van Israël zijn intrede deed?!

herders die de wacht hielden

Ook in de eigenlijke geboortegeschiedenis van Jezus vinden we een subtiele aanwijzing dat Jezus’ geboorte plaatsvond in het voorjaar. In Lucas 2 vers 8 lezen we:

En er waren herders in diezelfde landstreek, in de veldschaapskooi en die waakten de wachten van de nacht over hun kudde.

Het gaat hier over de landstreek van Bethlehem en Efratha, waar ooit ook voorvader David (duizend jaar eerder) herder was. Ook deze vertaling is een nogal letterlijke weergave van de grondtekst, waar sprake is van “de wachten van de nacht”. De “wachten” (meervoud) verwijst kennelijk naar de herders die de diverse nachtwaken bij toerbeurt waakten.

de veldschaapskooi

De meeste vertalingen lezen dat de herders zich “in het veld” ophielden maar de Concordant Version spreekt m.i. terecht van “field fold”, de “veldschaapskooi”. Het Griekse woord (agrauleo; Str.63) is opgebouwd uit twee elementen: ‘agros’ (=veld) en ‘aulé’ (=hof). Elders wordt het woord ‘aulé’ o.a. vertaald met ‘schaapskooi’ of ‘stal’ (Joh.10:1, 16). De herders hielden zich dus op in het veld bij de schaapskooi, terwijl ze bij toerbeurt in de verschillende nachtwaken de wacht hielden.

hoezo waken?

Maar waarom zouden herders in de nacht moeten waken als de kudde beschermd wordt in de ommuurde schaapskooi? Er is één tijd in het jaar dat dit urgent is: de lammertijd. De spannendste en drukste tijd van het jaar voor een herder is de periode van het ‘aflammeren’. Dat is tijdens het vroege voorjaar, rond maart/april. Schapen hebben regelmatig hulp nodig bij de bevalling en bij een grote kudde komt daar heel wat bij kijken. Want voortdurend moet de herder de hoogzwangere schapen in de gaten houden om, waar nodig, tijdig te kunnen ingrijpen en bijstaan.

lammertijd & kribbe

Het loutere feit dat de herders in de nacht de wacht hielden over de kudde, is een hint naar de lammertijd. En wanneer uitgerekend deze herders op de hoogte worden gebracht van de geboorte van Jezus, dan zou het teken daarvan zijn dat zij hem zouden vinden in een kribbe (Luc.2:12). In een voederbak voor de kudde. Dat wordt een teken genoemd, wat aangeeft dat het een be-teken-is heeft. Het kind dat op die dag geboren was, was het ware Lam, geboren op de daarvoor aangewezen (lammer)tijd!

Delen: