Palestijnen = Filistijnen?

N.a.v. mijn eerdere weblog ‘perikelen rond Palestina‘ ontving ik enkele reacties. Ik schreef:

… de Filistijnen of zo u wilt de Palestijnen, maar dat is in het Hebreeuws hetzelfde…

Het lijkt me nuttig deze opmerking wat nader toe te lichten.

Palestina – Filistea

Het woord Palestina en Palestijn wordt algemeen als een verbastering opgevat van het Hebreeuwse ‘plesheth’, wat afgeleid is van het werkwoord ‘palash‘ (=rollen, draaien, zie Wikipedia). In ons begrip lijkt het verschil tussen de woorden Palestijn en Filistijn aanzienlijk , maar in het Hebreeuws valt dat verschil weg, doordat de P en de F dezelfde letter vormen en het Hebreeuwse woord ook geen klinkers kent. In het Arabisch is Palestijn: Filasṭīn, Falasṭīn, Filisṭīn. Interessant is dat waar de NBG-vertaling 8x het woord Filistea gebruikt als aanduiding van het land van de Filistijnen, de Staten Vertaling dit conseqeunt weergeeft met Palestina. In b.v. Psalm 108:9 lezen we in de NBG-vertaling:

Moab is mijn wasbekken, op Edom werp ik mijn schoen, over Filistea zal ik juichen.

Maar de Staten Vertaling geeft dit weer met:

Moab is mijn waspot; op Edom zal ik mijn schoen werpen; over Palestina zal ik juichen.

verbreding begrip

Eigenaardig is dat deze aanduiding van Israëls zuid-westelijke kuststrook (Gaza, Asdod, Asjkelon, Ekron en Gat) later ging verwijzen naar het hele gebied tussen de Jordaan en de Middelandse Zee (from the river to the sea). Na de deportatie van Juda (de Babylonische ballingschap) ging het hele land met recht ‘naar de Filistijnen’ en zo doelde reeds de Griekse schrijver Herodotus en later ook de Romeinse keizers, met Palestina op ‘Eretz Yisrael‘. Zulke verbreding van woordbetekenis zien we trouwens wel vaker. Zo is Asia in de Bijbel nog slechts de westelijke kust van Turkije maar werd dit later de naam van heel Turkije (>Klein Azië), terwijl het tegenwoordig zelfs doelt op een compleet werelddeel, inclusief Rusland, China en Indonesië!

geen nakomelingen maar erfgenamen

Daarbij moet nóg iets worden toegelicht. Wanneer we vaststellen dat in het Hebreeuws de begrippen Filistijn en Palestijn identiek zijn, dan mag daaruit niet worden geconcludeerd dat de huidige Palestijnen dus biologische nakomelingen zijn van de vroegere Filistijnen. Zelfs al zouden er inderdaad genetische connecties zijn, dan is dat niet het meest wezenlijke. Waar het om gaat is dat de Palestijnen erfgenamen van de Filistijnen zijn. Zij zijn in de Bijbelse zin des woords hun zonen (vergl. 2Sam.8:12). Zij hebben niet alleen de naam van hen geërfd maar spelen ook dezelfde rol als de Filistijnen destijds. Het waren de Filistijnen die voortdurend Israëls claims op het land betwistten en daarover met hen in de clinch lagen, en dat is precies wat de Palestijnen ook nu doen.  Waarbij ook nog eens de bijzonderheid zich voordoet dat de tegenwoordige Palestijnen eerst en vooral vertegenwoordigd zijn in het gebied waar ooit ook de Filistijnen verbleven: de Gazastrook. Ook Yasser Arafat, tientallen jaren leider van de PLO claimde uitdrukkelijk de Filistijnen te vertegenwoordigen. Zo verklaarde hij in 1998 voor de Palestijnse Wetgevende Raad:

Wij Palestijnen hebben eeuwen van geschiedenis. Wij zijn de afstammelingen van de Filistijnen.

Kort en goed: sinds de Palestijnen zich op het wereldtoneel hebben aangediend zijn zij als Israëls klassieke aartsrivaal weer helemaal terug van weggeweest. Oude tijden herleven.

Delen: