het vertelperspectief in Genesis 1

De laatste dagen ontving ik diverse commentaren op mijn artikel over de dagen in Genesis 1. Dat laat zich verstaan. Voor velen is het moeilijk om zich in te denken dat Genesis 1 iets anders zou zeggen dan dat ze altijd hebben gehoord en gemeend. Maar er kwam ook inhoudelijke kritiek. Iemand twitterde:

Niemand die dit onbevangen leest komt tot deze conclusie.

Een ander die mijn blog gelezen had, kon niet ontkennen dat mijn suggestie inderdaad veel bekende problemen oplost, niettemin …

zit er toch wel een vervelend addertje onder het gras. Het staat namelijk nergens in de tekst! Je voegt daarmee iets toe dat er niet staat…

Voor zulke kritiek ben ik zeer gevoelig. Want ik roep altijd dat men iedere bewering over de Bijbel moet kunnen staven vanuit de Bijbel. Gaat mijn nieuwe verstaan van Genesis 1 niet in tegen mijn eigen principes? Is de lezing van Genesis 1 als zesdaagse openbaring aan de mens, een redenering die weliswaar veel oplost, maar niettemin: een redenering? Ik heb daar over nagedacht en me de vraag gesteld: wat weten we van de schrijver van Genesis 1, wanneer we de tekst open-minded benaderen? Laat ik me beperken tot de beschrijving van de eerste dag.

3  En God zeide: Er zij licht; en er was licht. 4  En God zag, dat het licht goed was, en God maakte scheiding tussen het licht en de duisternis. 5  En God noemde het licht dag, en de duisternis noemde Hij nacht. Toen was het avond geweest en het was morgen geweest: de eerste dag.

Wat is hier het vertelperspectief?

1. de verteller is niet God Zelf (over God wordt in de derde persoon gesproken);
2. de verteller bevindt zich op aarde (“toen was het avond en morgen geweest”);
3. de verteller hoort God spreken (“en God zeide”);
4. de verteller stelt ook vast wat er gebeurt (“en er was licht”; “en God maakte scheiding…”)

Kortom, Genesis 1 doet zich voor als het verslag van iemand op aarde,  aan wie Gods scheppingsdaden openbaar worden gemaakt. Toen God ooit in het allereerste begin het licht tevoorschijn bracht, was daar niemand bij om dat op aarde te registreren. Maar God heeft Zijn (tien) scheppingswoorden aan de mens geopenbaard en dáárvan is Genesis 1 de neerslag. De mens hoorde Gods scheppingswoorden en tekende dit op. Zes dagen achter elkaar.

Delen: