evangeliseren – wat is dat?

de betekenis van -iseren

In het NT komt het woord ‘evangelie’ (=goed bericht) als zelfstandig naamwoord 76 keer voor en het wordt 55 keer als werkwoord gebruikt. Het wordt dan gewoonlijk weergegeven (in de NBG51) met ‘het evangelie verkondigen’, ‘het evangelie prediken’, ‘het evangelie brengen’ of kortweg ‘verkondigen’. Al deze verschillende weergaven zijn onnodig want we hebben een Nederlands woord beschikbaar dat perfect het Griekse euaggelizo weergeeft, nl. evangeliseren. De uitgang -iseren die we in het Nederlands voor heel wat werkwoorden gebruiken, is evenals in veel andere talen overgenomen uit het Grieks. Dit type werkwoorden noemen taalkundigen causatief, d.w.z. oorzakelijk. Het zegt wat het veroorzaakt of uitwerkt. Demoniseren betekent: tot demon maken. Kristalliseren wil zeggen: tot kristal maken. Nationaliseren is: nationaal maken. Radicaliseren is: radicaal maken. Hypnotiseren is: hypnotisch maken (in trance brengen). Enzovoort. Evangeliseren is niet slechts het evangelie brengen, verkondigen of prediken. Want die weergave brengt niet tot uitdrukking wat het evangelie doet of uitwerkt. Evangeliseren is: tot evangelist maken. Anders gezegd: als ‘evangelie’ ‘goed bericht’ betekent, dan is ‘evangeliseren‘ ‘goedbericht-iseren’, d.w.z. de ander tot een goedbericht-er maken!!!

wat doet een goed bericht?

De speciale werkwoordsvorm ‘evangel-iseren‘ bepaalt ons bij wat de potentie is van een goed bericht en wat het met iemand doet. Wie een goed bericht verneemt houdt dat niet voor zich. Tenzij men het bericht niet gelooft. Maar stel: de verloskundige meldt dat je vader of moeder bent geworden van een gezonde baby. Wil je niet iedereen in je kennissenkring daarvan op de hoogte stellen? Of je krijgt te horen dat je geslaagd bent voor het examen. Of je wordt benaderd voor een lang begeerde baan of promotie. Of de dokter meldt dat je genezen bent verklaard van een ernstige aandoening. Of je wordt opgebeld dat je een wereldreis hebt gewonnen. Zulke berichten neem je niet slechts voor kennisgeving aan. Ze maken je blij en het is veel moeilijker om het niet aan anderen te vertellen dan om het wel te vertellen. Een goed bericht wil doorgegeven worden. Waarom? Omdat het een goed bericht is!

wat is er gebeurd?

Wie een goed bericht hoort en gelooft hoeft niet geïnstrueerd te worden om het door te geven. Dat gaat vanzelf. Lees het NT en stel vast dat het inderdaad zo werkte. Het doorgeven van het evangelie werd niet overgelaten aan predikanten, zendelingen of andere professionals. Iedere ‘christen’ (want zo werden ze genoemd; Hand.11:26) was een ‘evangelist’, d.w.z. een goedbericht-er. Het getob over ‘evangeliseren’ zoals men dit in de christenheid kent, was in die dagen totaal onbekend. Tegenwoordig heeft men commissies voor ‘evangeliseren’ in het leven geroepen. En er worden boeken geschreven en conferenties belegd hoe het kerkvolk aangezet kan worden om de boodschap actief uit te dragen. Maar dat alles onderstreept één ding: de boodschap die men in de kerk verneemt goedbericht-iseert hen kennelijk niet. Wat is er in hemelsnaam gebeurd? Heel simpel: het goede bericht wordt niet verteld!

het goede bericht dat Paulus bracht

Paulus spande zich in zijn dagen in om iedereen op de hoogte te stellen van het betrouwbare woord dat de levende God een Redder is van alle mensen. Jazeker, u leest het goed: van alle mensen! In het bijzonder van gelovigen. En hij bond Timotheus op het hart: “leer dit!” (1Tim.4:9-11). Maar wat heeft de christenheid gedaan? Men heeft dit goede bericht tot ketterij verklaard. Men gelooft het dus niet. En daarmee werd werkelijkheid wat Paulus in zijn laatste brief voorzei: de gezonde leer verdraagt men niet meer en men keert zich tot mythen (2Tim.4:3,4). Men predikt een ‘evangelie’ dat geen evangelie is (vergl. Gal.1). Het ‘evangelie’ dat men vertelt gaat niet over de levende God die alle mensen redt maar over wat de mens moet doen zodat God zijn of haar Redder wordt. En zo niet, dan wacht de eeuwigheid in de hel. Hoe men dat concept ook moge invullen, zowel het idee van ‘eeuwigheid’ als dat van een ‘hel’ (de Schrift spreekt resp. van aeonen en het dal van Hinnom), beiden zijn mythen.  Het verdraagt zich niet met het goede bericht aangaande “de Redder der wereld” die de dood teniet doet. Daarin valt niets te verdienen. Het is een bericht, een mededeling. En wat voor één!

goedbericht-iseren vandaag

Het goede bericht dat Paulus vertelde is nog steeds en onveranderd een goed bericht. Inderdaad, voor wie ge-goedbericht-iseerd is (d.w.z. een goedbericht-er is geworden) is binnen het officiële, gevestigde christendom geen plaats. Mocht je menen dat dit laatste niet waar is, test het maar eens uit… Het brengt miskenning met zich mee. Maar anderzijds: juist tegen deze duistere religieuze achtergrond straalt het goede bericht des te helderder! En bedenk daarbij: het is gelukkig als je het goede bericht mag ontvangen maar het is nóg gelukkiger als je het goede bericht mag doorgeven (vergl. Hand.20:35)!

Reageer op Facebook

Delen: