Ruth 4

in de poort

Hoofdstuk 3 beschrijft Boaz op de dorsvloer.
Hoofdstuk 4 beschrijft Boaz in de poort.
Zoals de dorsvloer een uitbeelding is van Sion, zo is de poort een een uitbeelding van de macht en heerschappij. De poort is van oudsher de plaats waar (letterlijk en figuurlijk) de ‘ins’ en ‘outs’ van de stad passeren. Wie zitting neemt in de poort, neemt deel aan het bestuur.
Wanneer de Messias in de toekomst zal verschijnen te Sion (>dorsvloer) dan zal Hij vervolgens de heerschappij op Zich nemen (> plaats nemen in de poort).

de noodzakelijke tien

Boaz koos een jury van tien man om de zaak te beslissen. Tien man geldt tot op vandaag in het jodendom als minimum voor een rechtsgeldige vergadering (synagoge). De tien staan voor het ‘getuigenis’ en daarmee ook symbool voor “de tien woorden” die God eigenhandig op stenen tafelen had geschreven. Deze twee stenen tafelen (2×5) worden ook dikwijls “de getuigenis” genoemd Ex.25:16. Let er ook op dat het hoofdstuk afsluit met tien namen (zie onder).

ploni almoni

In de St.Vert. lezen we in 4:1 dat Boaz de andere kandidaat-losser aanspreekt met de woorden “gij zulk één”. In het Hebreeuws: ‘ploni almoni’, wat zo iets betekent als: mr.x. Deze kandidaat-losser heeft geen naam in het boekje Ruth en dat is illustratief, voor de rol die hij speelt. ‘Ploni almoni’ stond in een nauwere familie-relatie tot Elimelech dan Boaz. Mogelijk was ‘ploni almoni’ de broer en Boaz een neef van Elimelech.

de voorwaarde bij verkoop

Na de oogst is Naomi gedwongen om het erfdeel van haar beide zonen te verkopen. Haar armoede liet haar geen andere keus *. Opdat het stuk grond binnen de familie zou blijven, hadden de naaste familie-leden de eerste rechten van aankoop. ‘Ploni almoni’ zegt onmiddelijk ja, bij het horen van Boaz’ voorstel om het land te kopen. Hij krabbelt echter onmiddelijk terug wanneer hij te horen krijgt dat hij dan tevens het leviraats-huwelijk zou moeten aangaan met Ruth. Dat had Naomi kennelijk bedongen als voorwaarde bij de verkoop (4:5). Het leviraats-huwelijk is een instelling dat inhoudt, dat wanneer een man kinderloos sterft (in dit geval: de geslachtslijn uitsterft), dat op de broer van de overledene, de morele plicht rustte, de weduwe te huwen en “de naam van de gestorvene op zijn erfdeel in stand te houden” Ruth 4:6.
Als ‘ploni almoni’ verneemt dat hij bij aankoop van het land ook Ruth zou moeten huwen, dan weigert hij met de woorden: “Dan kan ik het voor mij niet lossen, want ik zou mijn eigen erfdeel te gronde richten” 1:6. Het was lucratief voor ‘ploni almoni’ om zich te verrijken met het erfdeel van Naomi. Want aangezien de lijn van Elimelech uitstierf, zou het stuk land blijvend bij hem terechtkomen. Zou hij echter Ruth huwen dan zou hij automatisch zijn erfdeel weer kwijt zijn, op het moment dat er sprake zou zijn van nageslacht. ‘Ploni almoni’ handelde dus puur uit eigen belang en was onverschillig t.o.v. zijn arme familie.

* De lezing van de St.Vert. nl. dat Naomi al eerder haar land verkocht zou hebben 4:3 kan niet juist zijn. Immers, de losser zou in de poort het stuk land kopen “uit de hand van Naomi” 4:5. Een andere eigenaar speelt geen rol in dit verhaal. Toen Naomi en haar man ooit Bethlehem verlieten, was verkoop van het land geen optie, omdat het waardeloos was vanwege de heersende hongersnood.

‘ploni almoni’ als type van de komende antichrist

‘Ploni almoni’ verdient geen naam. Hij was slechts gefocust op zelf-verrijking. De naam van de overledene liet hem koud en het lot van twee arme weduwen interesseerde hem niet. Als eerste maakt hij aanspraak op het land en om als losser op te treden, maar hij moet zijn claim laten vallen: hij is er niet toe in staat. Plaatsen we deze man in profetisch perspectief, dan is het niet moeilijk om in hem de valse messias te herkennen. De pseudo-christus, die zich t.z.t. in Israël zal manifesteren. Hij zal als eerste het land claimen en aanspraak maken op de titel ‘ver-losser’. Maar de ware Boaz zal snel en kordaat met hem afrekenen.

‘in ander mans schoenen staan’

Nu ‘ploni almoni’ niet bereid is als losser op te treden, moet hij (volgens het gebruik 4:7) zijn schoen afstaan aan Boaz. De schoen staat symbool voor de positie waarin iemand staat. ‘Ploni almoni’ moet en public zijn positie afstaan aan Boaz. Boaz komt nu letterlijk en figuurlijk in diens schoen(en) te staan. Hij zal optreden als losser en zich ontfermen over de arme, kinderloze, allochtone weduwe.

doe de schoenen van uw voeten

De schoen staat voor iemands positie (> waarin men staat) danwel voor iemands wandel. In de moslimwereld kent men tot op vandaag het gebruik om, zodra men in Gods tegenwoordigheid komt, de schoenen uit te trekken. Toen Mozes bij de brandende braamstruik kwam, kreeg hij te horen: “doe de schoenen van je voeten, want de grond waarop je staat is heilig”. Ongeacht wie de schoenen draagt en ongeacht wat voor schoeisel men draagt – in Gods tegenwoordigheid is schoeisel slechts ballast. Op grond van positie of wandel kan geen mens tot God naderen. Slechts met lege handenen en barrevoets kan een mens tot God naderen. Paulus heeft het over “de genade waarin wij staan” Rom.5:2.

“en zij werd hem tot vrouw“

Met het lossen van het land verwerft Boaz tevens Ruth tot vrouw. Een schitterend type van wat de andere vermogende man van Bethlehem in de toekomst zal doen. Hij zal het verwoeste land vrijkopen en de weduwe Israël “tot bruid verwerven, voor eeuwig” Hosea 2:18. Eén van de grote thema’s van de Bijbel is dat God met Israël een nieuw (huwelijks-)verbond zal sluiten. Dit zal plaatsvinden wanneer Israël uit de volkeren verzameld zal zijn naar het Land (‘erets Jisraël’). De heidense Ruth staat model voor het uit de heidenwereld terugkeerde volk.

Want uw man is uw Maker, HERE der heerscharen is zijn naam; en uw losser is de Heilige Israels, God der ganse aarde zal Hij genoemd worden.
Want als een verlaten en diep bedroefde vrouw heeft u de HERE geroepen, als een vrouw uit de jeugdtijd, nadat zij versmaad werd, zegt uw God.
Jes.54:5,6

op naam van de gestorvene

Boaz huwt Ruth en zet daarmee de naam van haar eerdere man voort. “…. om de naam van de gestorvene op zijn erfdeel in stand te houden” Ruth 4:6. Machlon leeft voort in Boaz. Opnieuw een bevestiging dat Boaz symbool staat voor de opgewekte Christus. Ruth trouwt een ander maar juridisch is deze dezelfde als haar eerste echtgenoot. Dit loop parallel met het gegeven dat Degene die ooit met Israël een huwelijks verbond sloot, Dezelfde is als die ooit aan het kruis stierf en uit de doden verrees vergl. Rom.7:1-4.

register van tien namen

Het register aan het einde van het boek, is geen complete lijst van nakomelingen. Evenals in Mat.1 hebben we veeleer te maken met een getalsmatig opgebouwd register van opeenvolgende ‘kroon-getuigen’. In Mat. 1 is het de structuur van 3 x 14 (=42) en in Ruth 4 van 2 x 5 (= 10) namen. Het begon in hoofstuk 4 met tien mannen (4:2) die als getuigen optraden bij het inlossen van Boaz’ belofte en het eindigt met de vermelding van tien stille getuigen van Gods trouw aan Zijn belofte, gegeven aan Juda. De eerste vijf namen houden verband met Egypte en de laatste vijf namen met Israël. God beloofde de scepter ooit aan Juda (Gen.49:10) en via twee maal vijf schakels komt deze terecht bij de eerste koning: David.
Let er ook op dat Boaz de zevende is en het nieuwe leven dat hij verwekt (Obed) de achtste is.

heilsgeschiedenis in notedop

Het laatste woord van het boek (nl. David) verklaart de hele voorgaande geschiedenis. Het boekje getuigt van de totstandkoming van het huis van David in het ‘huis van brood’ (Bethlehem). De lotgevallen zoals in Ruth beschreven, blijken tot in detail een blauwdruk te zijn van “Jezus Christus, de Zoon van David” (Mat.1:1).
Het boekje is de heilsgeschiedenis in notedop:
van ballingschap tot terugkeer;
van oud naar nieuw verbond;
van “het begin van de gersteoogst” (>opstanding) naar de definitieve lossing;
van Mara (=bitterheid) tot Naomi (=liefelijkheid);
en van dood naar leven.

Ruth 1
Ruth 2
Ruth 3

Delen: