de Joodse jaartelling

In 2015/2016 heb ik op de GB-site een uitgebreide serie blogs geschreven over de Bijbelse chronologie. Tijdens datzelfde seizoen gaf ik daarover ook studies onder de titel ‘reken maar!‘. En vorig jaar heb ik een serie samenkomsten aan hetzelfde onderwerp gewijd onder de titel ‘de Bijbelse tijdlijn in vogelvlucht‘.

de tijdlijn in notendop

In deze studies en artikelen wijs ik er op dat de wereldgeschiedenis sinds Adam tot aan nu, bijna 6000 jaar is. Verdeeld in 3x 2000 jaar. Vanaf de creatie van Adam (Anno Hominis, AH), tot aan de geboorte van Abram is precies 2000 jaar. Dat jaar was trouwens tevens het sterfjaar van Noach. Exact 500 jaar later (dus in 2500 AH) komen we uit bij de Uittocht uit Egypte. En weer precies 500 jaar verder (dus in 3000 AH) komen uit bij het jaar dat Salomo de tempel inwijdt. Nog weer 500 jaar later (3500 AH) wordt de de tempel in Jeruzalem herbouwd met medewerking van koning Kores. Dat is tevens het jaar dat de periode aanvangt van “de 70 jaarweken” zoals profetisch beschreven in Daniël 9. Ook dat zijn wederom 70 cycli van sabbatsjaren (= 70 x 7 = 490 jaar + 10 jubeljaren), dus opnieuw 500 jaren. En deze termijn zou eindigen bij de Messias. Zodat de periode vanaf Abram tot aan de Messias uiteenvalt in vier perioden van elk 500 jaar. Al deze getallen en berekeningen zijn enkel ontleend aan Bijbelse gegevens, zonder steunpunten in de seculiere chronologie.

in welk jaar leven we nu?

Met deze kennis als basis is het vervolgens niet zo heel moeilijk (maar wel met enig voorbehoud) om vast te stellen in welk jaar wij momenteel leven. Het enige dat daarvoor nodig is, is een link tussen de Bijbelse chronologie en onze jaartelling. Ik ben daarbij uitgegaan van 30 AD als het jaar van Jezus’ sterven en opstanding. Nog 3,5 jaar later (34 AD) zou Stefanus worden gestenigd en daarmee de periode van “de 70 jaarweken” afsluiten. Zodat het jaar 33/34 AD overeenkomt met het jaar 4000 AH. Dat zijn vier millennia sinds Adam. Zelfs zonder calculator kunnen we dan vervolgens vaststellen dat het jaar 6000 AH dan dus moet aanvangen in 2033 AD. Wat inhoudt dat 2019/2020 AD overeenkomt met 5986 AH. Volgens deze berekening zijn nog (ruim) 14 jaren te gaan alvorens het zevende millennium aanvangt.

de Joodse jaartelling

Bovenstaande telling komt een beetje in de buurt van de Joodse jaartelling, waar de teller momenteel staat op het jaar 5780. Ook de Joodse jaartelling wordt geacht te rekenen vanaf Adam. Meestal wordt deze jaartelling aangeduid met Anno Mundi  (AM) wat letterlijk ‘het jaar der wereld’ betekent. Anderen spreken liever van Anno Hominus (lett. het jaar van de mensheid) aangezien de wereld als zodanig veel ouder is dan de mensheid.

De Joodse jaartelling raakte pas tijdens de Middeleeuwen in gebruik, vooral door toedoen van de Joodse geleerde Maimonides. Daarmee is deze jaartelling dus feitelijk jonger dan de christelijke jaartelling die al in de zesde eeuw in gebruik raakte op basis van de berekeningen van Dionysius Exiguus. Anderzijds moet gezegd worden dat de Joodse jaartelling stoelt op een rabbijns geschrift onder de naam Seder Olam Rabba, dat dateert uit de tweede eeuw van onze jaartelling.

het geschrift Seder Olam

De berekeningen in Seder Olam zijn deels gebaseerd op Bijbelse gegevens en voor een ander deel op rabbijnse overleveringen uit die dagen. Bij geen enkele tijdspanne komen de data helemaal overeen met die van (wat ik voor het gemak noem) de GB-tijdlijn. Soms rekent Seder Olam een periode langer, zoals de tijd tot aan de zondvloed (+5 jaar) maar meestal uiteraard korter. Want in het geheel loopt de Joodse jaartelling 206 jaar achter op de GB-tijdlijn. Zo stelt Seder Olam het jaar van de Uittocht op 2448 AM terwijl dat op de GB-tijdlijn uitkomt op precies 2500 jaar. Overigens, op een termijn van twee en half millennium is dat een verschil van twee procent. En op een periode van zes millennia is een afwijking van twee eeuwen ook niet veel meer dan drie procent.

Des te eigenaardiger is het dat een buiten-proportioneel verschil aan het licht treedt als we de tweede tempel-periode bezien. Dat is de tijd vanaf de herbouw van de tempel tot aan haar verwoesting door de Romeinen in 70 AD. Dat zijn dus de eeuwen die pal voorafgingen aan het ontstaan van het geschrift Seder Olam. Voor die periode rekent Seder Olam slechts 420 jaar, wat volgens de GB-tijdlijn maar liefst 116 jaar te kort is. Trouwens, volgens de gangbare academische chronologie is dat tekort nóg groter. Deze tijd beslaat voor een flink deel wat genoemd wordt ‘de intertestamentaire periode’ wat verwijst naar de tijd tussen ‘het Oude en het Nieuwe Testament’. Er zijn geen historische boeken in de Bijbel die over die tijd spreken.

Saillant detail is dat het geschrift Seder Olam ontstond in een tijd dat de controverse tussen Hebreeuwse christenen en het traditionele Jodendom nog kersvers was. Een grote rol in die controverse speelde de profetie van “de zeventig jaarweken” in Daniël 9. Deze profetie begint te rekenen bij de herbouw van Jeruzalem en loopt door tot aan de komst van de Messias. Het Jodendom kon niet uit de voeten met die profetie omdat het voert naar de eerste eeuw van onze jaartelling en dus naar Jezus Christus. Het geschrift Seder Olam wordt toegeschreven aan Jose ben Halafta, de meest prominente leerling van rabbi Akiva, die de inspirator was van de opstand van Bar Kochba (135 AD). Deze leider werd door rabbi Akiva voor mogelijke Messias gehouden. Het waren de data in Seder Olam die Bar Kochba van argumenten voorzagen om zich als Messias op te werpen… Om “de zeventig jaarweken” echter te laten uitkomen in de 2e eeuw, moest in de chronologie ruim een eeuw worden ‘weggewerkt’…

Goddelijke regie

Het gaat in deze blog niet om jaartallen en mijlpalen te staven. Daarvoor verwijs ik naar de eerder genoemde studies. Waar het me nu slechts om gaat is duidelijk te maken hoe de GB-tijdlijn twee eeuwen kan afwijken van de Joodse jaartelling.

Voor alle duidelijkheid: ook de chronologie die ik op de GoedBericht-site presenteer is zeker niet het einde van alle tegenspraak. Sterker nog: ik nodig iedereen uit om het op grond van de Schrift (!!) onderuit te halen. Want alleen wat kritiek kan doorstaan is het waard om te worden geloofd. Het Bijbelse tijdframe is m.i. zo prachtig geordend en vertoont zulke adembenemende symmetrie en parallellen, dat geen mens zich aan de indruk kan onttrekken dat hier sprake moet zijn van Goddelijke regie. Jazeker, ook de wereldtijden zijn in GODS hand!

zie: overzicht van de Bijbelse chronologie

Delen: