aanbidden?

De beste manier om er achter te komen wat een woord in de Bijbel betekent, is een concordantie of trefwoordenregister te raadplegen. Waar komt een woord voor en hoe wordt het gebruikt? Zo kom je de betekenis op het spoor. Dan is het uiteraard wel zaak dat we kijken naar het oorspronkelijke Bijbelwoord en niet naar de wijze waarop men het heeft vertaald, want dat gebeurt (lang) niet altijd consequent. In Matteus 14:33 lezen we bijvoorbeeld in de Statenvertaling:

Die nu in het schip waren, kwamen en aanbaden Hem, zeggende: Waarlijk, Gij zijt Gods Zoon!

De NBV-vertaling daarentegen spreekt hier niet van ‘aanbidden’ maar van ‘neerbuigen’. En terecht. Het Griekse woord dat hier achter schuilgaat (proskuneo), heeft namelijk niet alleen te maken met het vereren van God (zoals b.v. in Mat.4:10) maar ook met betuigen van eer in het algemeen. Zo wordt het gebruikt voor een slaaf die als smekeling voor zijn heer neerbuigt (Mat.18:26). Of voor de Godvrezende Cornelius die ootmoedig hulde bewijst aan Petrus (Hand.10:26). Of wat dacht u van de woorden die Jezus tot de gemeente van Filadelfia richt:

Zie, Ik geef sommigen uit de synagoge des satans, van hen, die zeggen, dat zij Joden zijn en het niet zijn, maar liegen; zie, Ik zal maken, dat zij zullen komen en zich nederwerpen voor uw voeten, en erkennen, dat Ik u heb liefgehad.
Openb.3:9 

Het woord achter ‘neerwerpen’ hier is hetzelfde als ‘aanbidden’ in het eerstgenoemde citaat. Uiteraard kan het hier niet gaan om ‘aanbidden’ en ook de Statenvertalers hebben dat niet  willen suggeren. Maar waarom elders dan wel zo weergegeven? Het toont aan, dat vertalers in het woord ‘aanbidden’, hun theologie hebben geprojecteerd: de Zoon van God dient aanbeden te worden. Maar het Griekse woord ‘proskuneo’ heeft een veel bredere betekenis en duidt op het met respect neerbuigen voor iemand. Ongeacht of dit voor God, de Zoon van God, een koning of een heer plaatsvindt.

Delen: