gemorrel aan de genitief

duur woord
Een duur woord dit keer boven de weblog en als ik verklap dat het over de tweede naamval gaat, dan is na deze eerste zin wellicht al de helft van de lezers afgehaakt. Jammer, want soms heeft een subtiel detail in grammatica enorme konsekwenties voor het verstaan van een tekst. Ook van een Bijbeltekst.

ABC tweede naamval
Speel ik muziek van Mexicanen of muziek voor Mexicanen? In het eerste geval weet u dat ik Mexicaanse muziek speel. In het tweede geval weet u dat mijn publiek Mexicaans is. Beide mededelingen zijn totaal verschillend. Wanneer ik zeg: ik speel muziek van Mexicanen dan noemen we het zinsdeel: ‘muziek van Mexicanen’ een tweede naamval, ook wel de genitief genoemd. In het woord ‘genitief’ herkent u woorden als ‘genesis’ en ‘genetica’ wat duidt op oorsprong. De tweede naamval beantwoordt de vraag: van wie, van wat of van waar?

Bijbelse voorbeelden
In het Grieks van het Nieuwe Testament herkennen we de tweede naamval onmiddelijk. Het begint al in Matteus 1:1: “het geslachtsregister van Jezus Christus”. Van wie is het geslachtsregister? Antwoord: van Jezus Christus. En even later in hetzelfde hoofdstuk: “Jozef, de man van Maria”. Van wie is Jozef de man? Antwoord: van Maria. In het Nederlands geven we de tweede naamval weer met het woordje ‘van’.

omstreden voorbeelden
Nog een paar Bijbelse voorbeelden van een tweede naamval. Maar nu wordt het lastiger. Niet omdat de tweede naamval moeilijker te herkennen zou zijn, maar omdat het nogal verstrekkende konsekwenties heeft. Paulus schrijft in 1Timotheüs 4:10 dat God de Redder is van alle mensen. Tweede naamval, kan niet missen. Maar heel wat vertalingen hebben het afgezwakt door weer te geven: God is de Redder voor alle mensen. 
Een tweede voorbeeld. Paulus schrijft in diverse Schriftplaatsen dat we gerechtvaardigd zijn door het geloof van Jezus Christus (b.v. in Gal.2:16). De Staten Vertaling geeft dit altijd correct weer maar de meeste moderne vertalingen maken er van: gerechtvaardigd door het geloof in Jezus Christus. In deze vertalingen gaat het niet meer om het geloof van Jezus Christus maar om ons geloof in Hem. Een wereld van verschil! 
Derde voorbeeld. Paulus schrijft in Galaten 2:7 dat aan hem het Evangelie van de voorhuid (=onbesnedenen) en aan Petrus het Evangelie van de besnijdenis is toevertrouwd. De Staten Vertaling (maar ook de Telos-vertaling) geeft de tweede naamval keurig weer met ‘van’ of wat ouderwetser met ‘der’. De meeste moderne vertalingen maken er echter van: het Evangelie voor de onbesnedenen en het Evangelie voor de besnedenen. Dan is de gedachte: één boodschap voor twee verschillende doelgroepen. Dat is fout want Paulus maakt door het gebruik van de tweede naamval juist duidelijk dat aan hem een Evangelie is toevertrouwd dat verschilt van dat van Petrus. Geen ander Evangelie maar niettemin anders (niet ‘heteros’ maar ‘allos’; Gal.1:6,7).

objectieve genitief
Sommigen proberen het wegmoffelen van moderne vertalingen te rechtvaardigen door te beweren dat in genoemde teksten sprake is van een zogenaamde ‘objectieve genitief’. Wat bedoelt men daarmee? Laat ik een voorbeeld geven. In de zin: ‘de strijd van de soldaten’, zijn de soldaten het onderwerp (of subject). Wie strijden? Antwoord: de soldaten. Men noemt dit een ‘subjectieve genitief’. Maar in de zin: ‘de bouw van de muur’ is de muur niet het onderwerp maar het object. Immers: niet de muur bouwt maar de muur wordt gebouwd. Men spreekt in dat geval van een ‘objectieve genitief’. Dan redeneert men vervolgens: ‘de bouw van de muur’ kan in de praktijk betekenen ‘de bouw aan de muur’ en dus zou dit ook een correcte vertaling zijn. Maar laat u geen zand in de ogen strooien! Het is een verdwijntruc. Want objectief of subjectief… het is een genitief! D.w.z. het beantwoordt de vraag: van wie, van wat of van waar? Dat men om idiomatische redenen soms verkiest het anders weer te geven, prima, maar dat is interpretatie.  

interpretatie of FEITEN?
Is “het Evangelie van de voorhuid” objectief of subjectief? Geen idee. Wat ik WEET is dat het een genitief is. Van wie, wat of waar is het Evangelie? Antwoord: van de voorhuid. Ook objectieve genitieven zijn genitieven en dienen met ‘van’ te worden weergegeven. Tenzij het idioom dit niet toelaat, maar dat is een ander verhaal. De regel is volstrekt helder. Het is “een leer van dopen” (Hebr.6:2) of “geloof van God” (Mar.11:22) of “vrees van God (of “vreze Gods”)” of “lastering van de Geest”, etc. Alle andere weergaven berusten niet op feiten maar op interpretatie.
LAAT U NIET MISLEIDEN!

Delen: