predikt de paus ‘alverzoening’?

Deze week kwam in het nieuws dat de paus voor de Italiaanse televisie recentelijk verklaarde dat hij hoopte dat de hel leeg zal zijn. Het Nederlands Dagblad rapporteerde:

‘Wat ik ga zeggen is geen geloofsdogma’, zei Franciscus toen de beroemde televisiejournalist Fabio Fazio hem vroeg naar de hel. ‘Het is iets persoonlijks: ik beschouw de hel graag als een lege hel’, zei de paus. ‘Ik hoop dat het de realiteit is.’

Genoemde krant voegde deze kanttekening eraan toe:

De uitspraak over de hel is niet in strijd met de leer van de Katholieke Kerk.  De paus, die sinds het begin van zijn pontificaat sterk de nadruk legt op Gods barmhartigheid, ontkende het bestaan van de hel namelijk niet.

de RK-catechismus

Het valt op hoe voorzichtig de paus zich uitdrukt. Hij begeeft zich namelijk op glad ijs. De kerk leert namelijk niet alleen dat er een hel is, maar ook wie daar zullen zijn en tevens dat hun lot daar onomkeerbaar in. Zo staat in paragraaf 1035 van Rooms Katholieke catechismus:

“De leer van de Kerk getuigt dat de toestand van degenen die sterven in staat van doodzonde zonder deze zonde te hebben uitgedrukt en zonder berouw, eeuwig is. Er is geen ommekeer mogelijk.”

annihilatie

Wat de paus voorzichtig oppert, is beslist niet dat God alle mensen zal redden, want dat zou absoluut in strijd zijn met de kerkleer. Wat hij zegt te hopen, ook blijkens eerdere interviews, is dat degenen die in de hel terechtkomen, daar zullen verdwijnen. De paus verdedigt wat in de theologie ‘de leer van de annihilatie’ wordt genoemd, oftewel de vernietigingsleer. De goddelozen zullen definitief (=onomkeerbaar) worden vernietigd. Deze opvatting benoemt hardop, waarover de kerkleer zwijgt. Toch kleurt de paus, al is het misschien op het randje, nog steeds binnen de dogmatische lijntjes. Dat is ook waarop hij wordt afgerekend. Want niet wat de Bijbel zegt is maatgevend en beslissend, maar wat acceptabel is binnen de kerkelijke kaders.

de tweede dood

Niet alleen de paus, maar ook vele andere theologen en bijbeluitleggers denken tegenwoordig in deze richting. De leer van de eindeloze hellestraf blijft in feite intact, maar is veel minder afschrikwekkend geworden. De traditionele voorstelling van een nimmer eindigende marteling heeft plaats gemaakt voor een totale verdwijning. Deze visie komt in zekere zin dicht bij wat de Bijbel “de tweede dood” noemt. De opgestane doden voor de grote witte troon, waarvan de naam niet staat geschreven in het boek van het leven, zullen worden geworpen in “het meer van het vuur, dat is de tweede dood” (Openb.20:14). Deze mensen sterven een tweede keer en vandaar dat deze toestand “de tweede dood” wordt genoemd. En zoals de doden in het algemeen niets weten (Pred.9:5), zijn ook deze doden zich van niets bewust. Is het deze toestand waarop de paus voorzichtig hoopt…?

Paulus predikte geen lege hel

Met omtrekkende bewegingen verkent Paus Franciscus de grenzen van wat dogmatisch toelaatbaar is. Maar zelfs wanneer hij niet slechts zou hopen, maar ook zeker zou weten dat de hel leeg zal zijn, dan nóg is hij mijlenver verwijderd van het Evangelie dat Paulus wereldkundig mocht maken.

Paulus predikte geen lege hel. Hij kende het hele begrip ‘hel’ niet eens! Hij sprak ook niet van een ‘eindeloze eeuwigheid’ maar over “de komende aeonen” waarin Gods plan tot volheid zal worden gebracht. Heel de mensheid, zowel de levenden als de doden zullen worden berecht, jazeker. Maar die berechting heeft ten doel alles recht te zetten en allen terecht te brengen. Dwars door oordeel, gericht en dood heen. Op die wijze wordt “de levende God de Redder van alle mensen” (1Tim.4:10). Let op: niet slechts voor alle mensen, maar van alle mensen. Deze boodschap is geen aanbod, maar een bericht. Een goed bericht! En het is ook “de (zekere)  hoop van het Evangelie” zoals Kolosse 1 betoogt. Alle schepselen die ooit vijandig gezind of van God vervreemd waren of zijn, zullen liefhebbers van God worden! God verzoent het al tot Zich “door het bloed van het kruis”, zo lezen we in Kolosse 1 vers 20. Inderdaad, aan dit vers is het begrip ‘alverzoening’ ontleend dat binnen ‘de kerk’ (Rooms Katholiek en daarbuiten) tot op vandaag wordt aangemerkt als ketterij. Volgens Paulus echter is het “een geloofwaardig woord en alle aanneming waard”.

Want hiertoe arbeiden wij en worden gesmaad, omdat wij onze hoop gevestigd hebben op de levende God, die een Redder is van alle mensen, speciaal van gelovigen. Beveel en LEER DIT.
1Timotheüs 4:9-11

Over annihilatie, zie deze link.

Delen: