op de derde dag of na drie dagen?

Volgens de traditioneel bekende visie lag Jezus lag twee nachten in het graf. Volgens deze visie stierf Hij op vrijdag en stond Hij zondagochtend op. Als we Jezus zelf echter hierover aan het woord laten, dan vernemen we:

Want gelijk Jona drie dagen en drie nachten in de buik van het zeemonster was, zo zal de Zoon des mensen in het hart der aarde zijn, drie dagen en DRIE NACHTEN.
-Matteüs 12:40-

Drie dagen en drie nachten. De drie dagen tellen vanuit de traditionele visie is niet zo moeilijk: dan tellen we een deel van de vrijdag, zaterdag en een deel van de zondag. Pars pro toto heet dat: een deel telt voor het geheel. Ook de Bijbel kent dat fenomeen. Maar met de nachten komen we met die telling niet uit. Men heeft geopperd dat het hier om een Hebreeuwse zegswijze van drie etmalen gaat (Jona 1:17). Maar dat verklaart niet zinvol waarom er drie nachten geteld moeten worden terwijl het in werkelijkheid twee nachten betrof. Juist de Hebreeuwse zegswijze leent zich om afzonderlijk het aantal dagen en nachten te tellen.

Als Jezus, zoals we eerder zagen, op de dag na de wekelijkse sabbat opstond en Hij drie nachten in het graf lag, dan betekent dit dat Hij niet op vrijdag maar op donderdag werd gekruisigd. Daarna volgden twee sabbatten: eerst de jaarlijkse sabbat, nl. de 15-de Nisan en aansluitend de wekelijkse sabbat op zaterdag. Deze twee aansluitende sabbatten zijn niet mijn conclusie maar worden in de Schrift zelf genoemd, alhoewel het gewoonlijk is weg vertaald. In Matteüs 28:1 lezen we:

Laat na de sabbatten, tegen het aanbreken van…

Of de uitdrukking “laat na de sabbatten” nu bij het voorgaande hoofdstuk hoort of niet, doet in dit verband niet ter zake. Vast staat dat de grondtekst hier niet spreekt van “sabbat” (enkelvoud) maar van “sabbatten” (meervoud). Dat wil zeggen: er volgde niet één sabbat maar twee sabbatten na Jezus’ kruisiging!

Behalve dat Mat.12:40 spreekt van “drie dagen en drie nachten” lezen we ook tweemaal dat Christus zou worden opgewekt “na drie dagen” (Mat.27:63; Mar.8:31). De uitdrukking die in dit verband verreweg het meeste voorkomt is dat Christus werd “opgewekt ten derde dage” (zie tabel onder). Hoe kan dat? Hoe kan Jezus na drie dagen (en drie nachten) opstaan en tegelijk ook op de derde dag? Dat hangt ervan af wat we tellen. Als we de dagen tellen dat Hij dood was, dan werd Hij opgewekt na drie dagen en drie nachten. Als we echter de dagen tellen dat Hij in het graf was, dan werd Hij opgewekt op de derde dag.

We zien dat fraai in Matteus 27, waar beide frasen in één conversatie worden gebruikt. De overpriesters en Farizeeën gaan een dag na de kruisiging (:62) naar Pilatus om een wacht voor het graf te regelen. Dan zeggen zij tegen hem het volgende (:63,64):

… wij hebben ons herinnerd, dat die verleider bij zijn leven gezegd heeft: Na drie dagen word Ik opgewekt. Geef daarom bevel het graf te verzekeren tot de derde dag…

Jezus zou worden opgewekt na drie dagen, maar de geestelijke leiders vragen een wacht tot de derde dag. Waarom vragen ze geen wacht tot de vierde dag als Jezus na drie dagen zou worden opgewekt? De reden is simpel: de aanvraag van de wacht vond een dag na Jezus’ sterven plaats. Zij vragen een wacht “tot de derde dag”, dat wil zeggen: tot overmorgen (zie Luc.13:32!). De aanstaande zondag zou drie dagen NA Jezus’ sterven zijn maar de DERDE dag van de wacht bij het graf.

Jezus stierf donderdagmiddag maar werd begraven toen de dag reeds voorbij was (Marc.15:42). Zodat donderdag weliswaar zijn eerste dag in de dood was maar vrijdag zijn eerste dag in het graf. In schema:

Delen: