felix culpa

Ik ontving n.a.v. Joods nieuwjaar (29 september 2011, 1 Tishri) een mailtje met bovenstaande foto. Een mooi beeld! Een vlinder (beeld van nieuw leven) dat gesneden is uit een appel. U weet wel, die vermaledijde appel… “Vermaledijde” is in dit verband trouwens een interessant woord, omdat het is afgeleid van het Latijnse woord voor ‘kwaad’, malus. Maar omdat dit Latijnse woord ook appel betekent, kon via het Kerklatijn ‘de verboden vrucht’ gemakkelijk tot een appel worden. Adam en Eva aten immers van “de boom van kennis van goed en kwaad” (=malus=appel). De associatie berust op een misverstand maar wel heel begrijpelijk voor het kerkvolk dat nauwelijks Latijn kende.

De symboliek in de bovenstaande afbeelding is wellicht treffender dan de bedenker zich heeft gerealiseerd. Het eten van ‘de verboden vrucht’ gaf de mensheid namelijk proefondervindelijk kennis van het kwaad, maar niet alleen dat. Het gaf ook kennis van van het goede! In de éérste plaats zelfs. Kennis van goed is niet los verkrijgbaar. We leren het goede slechts kennen door het contrast met kwaad. Dat begon al in de hof. Het eerste mensenpaar had nog maar net gegeten van ‘de verboden vrucht’ of ze hoorden Hem die hen opzocht: “Adam, waar ben je?”. En vervolgens kregen ze de belofte van de overwinning van “het zaad der vrouw”. Toen en niet eerder, kon het licht van GODS genade en liefde gaan schijnen. Terecht spreekt men dan ook van ouds van ‘felix culpa‘. Ook weer Latijn. Gelukkige schuld, betekent het. GOD laat het kwade plaatsvinden om het goede dat Hij Zich heeft voorgenomen, te realiseren. En ook al worden daaruit verwerpelijke conclusies getrokken (Rom.3:8)… het is en blijft wél waar!
Bij GOD gaat er nooit iets mis!

Delen: