velen zwak en ziekelijk…

VRAAG:
Paulus schrijft in 1Kor.11:30 dat velen in de ekklesia van Korinthe zwak en ziekelijk waren en niet weinigen ontsliepen omdat ze het lichaam niet onderscheidden. Wat bedoelt hij daarmee? Wat is dat: “het lichaam onderscheiden”? Straft de Heer met ziekten? Gebeurde dit alleen toen of ook nu nog? Wat kunnen we uit dit gedeelte leren?

ANTWOORD:
In deze passage bespreekt Paulus allerlei wantoestanden in de bijeenkomsten van de ekklesia in Korinthe. Men kwam samen om te eten maar Paulus noemt dat geen maaltijd van de Heer (11:20; lett. Heer-lijke maaltijd). De één was hongerig en de ander dronken (11:21). Paulus corrigeert dit door hen er aan te herinneren dat hij van de Heer zelf had vernomen dat Hij in de nacht voordat Hij werd overgeleverd (11:23) een brood nam en sprak: “dit is mijn lichaam…” (11:24). Met “mijn lichaam…” verwees Jezus naar het lichaam van Christus, de ekklesia (10:16)!  Uit de evangelieën zouden we dit weliswaar niet opmaken maar aan Paulus is dit bekend gemaakt. “Omdat het één brood is, zijn wij, hoe velen ook, één lichaam…” (10:17). Daaraan zouden de Korinthiërs telkens denken wanneer ze gezamenlijk maaltijd vieren (11:24). Brood en beker zouden hen telkens herinneren aan Hem die dood geweest is. Totdat Hij komt. (11:26). Paulus spreekt niet over een kerkelijk ritueel waarbij men één stukje brood en één slokje wijn neemt, maar over een echte maaltijd (11:33). Zoals dat vooral in huiselijke sfeer wordt beleefd (vergl. Hand.2:46). Van de ekklesia in Korinthe weten we trouwens ook dat men samenkwam “ten huize van” (Gajus; 1:14; Rom.16:23).

De gezamenlijke maaltijden in Korinthe waren een “onwaardige” vertoning (11:27). Men onderscheidde het lichaam niet (11:29), d.w.z. men at brood zonder zich te realiseren wat het representeert en zonder verschil te maken met een gewone maaltijd en met minachting van elkaar (11:22). Paulus concludeert:

Daarom zijn er onder jullie velen zwak en mankerend en slapen er heel wat.
-11:30-

Paulus wijst drie effecten aan. Mankerend gaat verder dan zwak. De meeste vertalingen gebruiken voor ‘mankerend’ het woord ‘ziekelijk’ (Str. 732; zie ook Mar.6:5,13,18). Het woord ‘slapen’ zou men hier eventueel overdrachtelijk kunnen opvatten in de zin van: geestelijk niet wakker. Maar vanwege de connectie met zwak en mankerend ligt dat niet voor de hand. Het woord voor ‘slapen’ dat Paulus hier gebruikt komt in deze brief nog vier keer voor (15:6,18,20,51)  en altijd in de betekenis van ‘ontslapen’ en dood. We hebben dus te denken aan een afdalende reeks die Paulus hier opsomt: van zwak naar mankerend naar ontslapen.

Dat velen in de ekklesia zwak en mankerend waren of zelfs stierven wijt Paulus aan het feit dat ze het lichaam van de Heer niet onderscheidden. Hoe kwam Paulus tot die conclusie? Zou men buiten de ekklesia niet even vaak zwak, mankerend of stervend zijn? Wellicht, maar Paulus bedoelt juist aan te geven dat de ekklesia in het onderscheiden van brood en beker een ‘levenselixer’ kent. Een medicijn!

Men mag dit uiteraard niet omkeren en zeggen dat wie zwak, mankerend of stervend is, het lichaam dus niet onderscheidt. Alsof ook gelovigen niet zouden ontslapen. Maar het betekent wél dat Paulus aan het onderscheiden van het lichaam van de Heer een medicinale werking toekent. Brood en wijn staan symbool voor Hem die sterker bleek dan de dood en daarom ook Heer is (11:26). Doordrongen zijn van deze betekenis heeft een vitaliserend effect op heel het gestel (vergl. Spr.17:22).

Samen komen om te eten en Hem te gedenken die dood geweest is, is geen ritueel maar een feest en in dat geval ook een zegen voor het lichaam. De beker heet niet voor niets “de beker der zegen” (10:16). We delen het brood en denken aan de eenheid die we samen als lichaam van Christus vormen. En we heffen de beker en zeggen: op het Leven! Met zoveel meer reden dan Prediker destijds, kunnen wij hem nazeggen:

Welaan dan, eet uw brood met vreugde en drink uw wijn met een vrolijk hart…
-Prediker 9:7-

Zie ook: brood & beker

Reageer op Facebook

Delen: