evangeliseren zonder Christus?

Als Paulus met zijn medewerker Barnabas in Lystra is aangekomen (Hand.14:8-20) worden ze daar aangezien als goden in mensengedaante en de mensenmenigte wil zelfs aan hen offeren. Verbijsterd roept Paulus hen tot de orde en zegt:

Mannen, wat doet gij daar?
Ook wij zijn maar zwakke mensen zoals gij
en verkondigen u, dat gij u van dit ijdel bedrijf moet bekeren
tot de levende God, die de hemel, de aarde,
de zee en al wat erin is gemaakt heeft.
-Hand.14:15 (NBG51)-

Het is jammer dat de meeste vertalingen Paulus laten zeggen dat hij en Barnabas hen iets verkondigen. Dat is veel te mager en neutraal. Paulus gebruikt het begrip ‘evangeliseren’, d.w.z. hij vertelt hen een goed bericht. En wat is dat goede bericht? De NBG51-vertaling gaat helaas in de mist door Paulus te laten zeggen dat de mensen in Lystra zich moeten bekeren van dit ijdel bedrijf. Het woord ‘moeten’ is hier totaal misplaatst. Het ontbreekt niet alleen in de grondtekst, het klinkt hier ook als een valse noot. Hoezo ‘moeten’? Het was een voorrecht voor deze mensen in Lystra zich eindelijk van “dit ijdele bedrijf” (lett. “deze zinloze dingen”) te kunnen afkeren omdat ze hadden vernomen van “de levende God”. Zwakke, beperkte goden zouden daarmee plaats maken voor de Ene, die werkelijk GOD is en alles schiep en formeert en “aan allen leven en adem en alles geeft” (Hand.17:25).  Voor de mensen in Lystra en later in Athene was deze God “de onbekende God”. En voor velen nog steeds.

meergodendom
Het verschil tussen één God of meerdere goden is niet kwantitatief maar kwalitatief. God is GOD (Rom.1:21) omdat Hij de enige is en alles in zijn hand heeft. “Uit Hem, door Hem en tot Hem, zijn alle dingen…” (Rom.11:36). Zou Hij zijn godheid moeten delen, dan beschikt Hij per definitie niet over alles. Want wat de ene god doet, zou weer ongedaan gemaakt kunnen worden door de andere god. Dan is er ook geen garantie op ‘eind goed, al goed’. Dat is een heidens probleem! De christenheid is al vroeg in de kerkgeschiedenis ontspoord door af te wijken van de allerbelangrijkste waarheid van de hele Schrift: één GOD (Mar.12:28-32; 1Tim.2:5). De leer van de drie-eenheid is niet slechts een “woord van menselijke wijsheid”, het is verkapt meergodendom. Het is de ontkenning van de waarheid dat er “één God is, de Vader” (1Kor.8:6). Trouwens, ook de leer van ‘de vrije wil’ is een constructie die bedoelt te zeggen dat GOD niet over alles beschikt.

onbekend
Het is opvallend dat hoewel Paulus in Lystra evangeliseert, hij niet spreekt over de Zoon van God. Hij verwijst niet naar de Schriften. Hij noemt de naam van Christus niet, hij spreekt niet over het kruis, of over het het graf en evenmin over de opstanding. Hoe kan dat? Zet Paulus elders de feiten van het sterven, het graf en de opwekking van Christus (“naar de Schriften”), niet neer als het ABC van het Evangelie (1Kor.15:3-5)? Hoe kan hij daar dan over zwijgen in Lystra en tot op zekere hoogte ook in Athene? Het antwoord is dat als Paulus in de synagoge kwam, hij hen niet hoefde te vertellen van de ene God. Want dat wist het publiek al en ‘het sjema’ behoort tot het hart van het Joodse geloof. Kwam Paulus daarom in de synagoge, dan opende hij de Schriften en toonde van daaruit aan dat Jezus de Christus is. Maar in Lystra en Athene lag de situatie heel anders. Hoe zou Paulus daar over de Zoon van God kunnen beginnen als ze niet eens wisten wie God is? Waarom zou hij zich beroepen op Schriften die zij niet eens kenden?

leerzaam
Wat Paulus in Lystra en later in Athene deed, is buitengewoon leerzaam voor ons om te begrijpen. Ook in het zogenaamde ‘christelijke westen’ ontbreekt in toenemende mate zelfs de meest basale kennis van de Schrift. Wat staat ons dan te doen? Doe zoals Paulus. Voordat je begint te spreken over de Zoon van God en andere Bijbelse waarheden, maak eerst helder dat er één GOD is. Die alles beschikt en bij Wie nooit iets mis gaat. Dat is de basis. Noem het pre-evangelisatie. Maar het is het zaaibed voor het Goede Bericht aangaande de opgewekte Christus die zich gaf tot een losprijs voor allen.

Reageer op Facebook

Delen: