leert de Bijbel erfzonde?

Het begrip ‘erfzonde’ speelt van oudsher een grote rol in de traditionele theologie. Men bedoelt er mee te zeggen dat sinds ‘de zondeval’, elk mens erfelijk belast is met een ‘zondige natuur’. Wikipedia zegt het volgende:

De erfzonde is, volgens de christelijke leer, de zondigheid die ieder mens door zijn geboorte aankleeft als gevolg van de zondeval van het eerste mensenpaar. Vrijwel alle christelijke kerken onderschrijven dit leerstuk.

Maar is deze ‘christelijke leer’ ook in overeenstemming met wat de Bijbel zegt?

erfzonde geen “gezond woord”

Ten eerste moeten we bedenken dat de term ‘erfzonde’ niet in de Bijbel voorkomt (waarschuwingslampen beginnen te branden…). Hetzelfde geldt trouwens ook voor het begrip ‘zondige natuur’. In de Bijbel is niet de natuur van de mens zondig, maar juist het tegennatuurlijke (Romeinen 1:26). Zo lezen we van de natiën die van nature doen wat de wet gebied (2:14). De woorden ‘erfzonde’ en ‘zondige natuur’ (en zelfs ‘zondeval’!) behoren niet tot de Bijbelse woordenschat. Dat is geen beschuldiging maar een vaststelling. Pak een concordantie (een trefwoorden-register op de Bijbel), en overtuig uzelf.

door de zonde de dood

Maar is het dan niet zo dat Paulus in Romeinen 5:12 leert dat de zonde, vanaf Adam is doorgegaan tot alle mensen? Laten we deze tekst (vanuit de NBG-vertaling) eens nader bezien:

Daarom, gelijk door één mens de zonde de wereld is binnengekomen
en door de zonde de dood,
zo is ook de dood tot alle mensen doorgegaan, omdat allen gezondigd hebben…

Paulus stelt in dit vers in de eerste plaatst vast dat door één mens de zonde haar intrede deed in de (mensen)wereld. Zoals we dat vanuit  Genesis al wisten. Zoals we vanuit Genesis ook al wisten dat vanwege de zonde de mens daadwerkelijk slachtoffer werd van de dood. Immers, wanneer de mens van de verboden vrucht zou eten, zou hij “stervende sterven” (2:17), om uiteindelijk weer tot stof terug te keren (3:19). Aan de mens werd de toegang tot het geboomte van het leven ontzegd, en daarmee tot het medicijn dat de dood moest voorkomen.

de dood doorgegaan tot alle mensen

Vervolgens stelt Paulus: “zo is ook de dood doorgegaan tot alle mensen…”. Let wel, er staat niet: “zo is ook de zonde doorgegaan tot alle mensen”. Paulus spreekt hier niet over ‘erfzonde’ maar over de transmissie van de dood. Sinds Adam is de mensheid erfelijk belast met de dood.

omdat allen gezondigd hebben?

We lezen verder in de NBG-vertaling: “zo is ook de dood tot alle mensen doorgegaan, omdat allen gezondigd hebben…”. Deze vertaling veronderstelt dat mensen doodgaan omdat ze gezondigd hebben. Een eigenaardige gedachte, wanneer we bedenken dat ook baby’s sterven. Kunnen baby’s dan ook al zondigen? Vaak legt men dit dan uit door te verklaren dat alle mensen ‘in Adam’ hebben gezondigd. In dat geval heeft Adam namens alle mensen gezondigd. Deze uitleg vinden we ook terug in de Staten Vertaling van Romeinen 5:12 “in welken [=Adam] allen gezondigd hebben”. Aardig gevonden, maar zo formuleert Paulus het niet.

waarop!

Het punt namelijk is dat Romeinen 5:12 niet spreekt van “omdat” en evenmin van “in welken”. Het Griekse woord EPH’OOI wil letterlijk vertaald zeggen: ‘op-welke’ of ‘waarop’ (zoals in Hand.7:33). Volgt men deze letterlijke weergave, dan verdwijnt in één keer alle theologische nevel! Romeinen 5:12 beter vertaald luidt:

Daarom, gelijk door één mens
de zonde de wereld is binnengekomen
en door de zonde de dood,
zo is ook de dood tot alle mensen doorgegaan,
WAAROP allen zondigden…”

De dóód is de grond van het zondig gedrag van de mensheid. De mens mist doel (=zondigt) omdat hij geïnfecteerd is met de dood. Het gebrek aan levenskracht (vitaliteit) maakt de mens tot doelmisser. Sinds hem de toegang is ontzegd tot het geboomte van het leven, is de mens gedoemd een zondaar te zijn.
Romeinen 5:12 leert dus niet dat wij “in Adam” zouden hebben gezondigd of dat mensen een ‘zondige natuur’ ontvangen door overerving. Nee, Romeinen 5:12 leert dat sinds Adam, de dood in onze genen zit (“stervende sterven”), met als gevolg dat we zondigen.

Aan het einde van Romeinen 5 (:21) wordt dit bevestigd waar we lezen dat “de zonde als koning heerst IN de dood”. De dood heeft de zonde in zich. Waar de dood (sterfelijkheid) is, daar domineert de zonde. Dat geeft de dood ook haar venijn. Vandaar dat in 1Korinthe 15:56 staat:

… de prikkel [=angel, scherpe punt] van de dood is de zonde.

Maar laat ik ook het directe vervolg in 1Korinthe 15:57 vermelden:

Maar GOD zij dank, die ons de overwinning geeft door onze Here Jezus Christus!

Het Goede Bericht spreekt van hem die de dood en daarmee ook de zonde overwint. Jezus Christus is het anti-type van Adam, door wie de dood en dus ook de zonde tot ieder mensenkind doordrong. De “laatste Adam” brengt echter het Leven aan het licht en vandaar ook de overwinning op de zonde. En zou de impact en actieradius van “de laatste Adam” onderdoen van Adam? Nee, elk mensenkind zal hierin delen, “ieder in zijn eigen rangorde”, zonder uitzondering (Rom. 5:18; 1Kor.15:22-28)!

Delen: