het struikelblok van Robert Haasnoot

In het Nederlands Dagblad (6-5-2016) las ik een interview met de romanschrijver Robert Haasnoot. Gehouden in het mij niet onbekende standpaviljoen Sunset Beach. Al lezende voelde ik een groeiende verwantschap met de schrijver. Hij woont in Katwijk, hoewel hij daar niet is geboren. Hij is van 1961 en is groot geworden in een reformatorisch milieu. Als kind wilde hij dominee worden maar had grote problemen met de prediking in de kerk. Het had stuk voor stuk ook de beschrijving van mijzelf kunnen zijn. Robert Haasnoot:

Ik liep met vragen, met name over de zogenoemde dubbele predestinatie en over de rechtvaardigheid van God. Ik weet nog dat ik een ouderling erover aansprak. En dat ik boos was omdat ik maar geen heldere antwoorden op mijn vragen kreeg.

Haasnoot is geen atheïst geworden maar God is te groot voor hem om daar woorden aan te geven.

Elk woord dat je over God zegt, is een belediging voor die glorieuze, continu scheppende en herscheppende Kracht. Je kunt Hem niet onder woorden brengen.

Kerkdiensten bezoekt hij zelden meer en hij vertelt ook waarom…

In het christendom is voor mij het struikelblok, dat Jezus zegt: ‘Niemand kan tot de Vader komen dan door Mij.’ We gaan uit van een Schepper. Die heeft jou gemaakt, maar je bent niet goed. Het kan alleen goed komen via een verzoening met God, tot stand gebracht via Jezus. Dat geloof ik niet. Want wat je in feite zegt is: jouw Schepper heeft zijn werk niet goed gedaan, maar hij houdt jou hiervoor verantwoordelijk.

Wijst Haasnoot met dit struikelblok niet op een paar kanjers van theologische missers? De claim van Jezus wordt een aanstoot als Hij niet iedereen insluit. Ja, in Adam zijn alle mensen veroordeeld om zondaren en stervelingen te zijn. Maar zo’n universele reikwijdte is voor Jezus Christus, waar het de verlossing aangaat, niet weggelegd. Althans niet volgens de klassieke theologie waarmee Haasnoot werd groot gebracht.

En dan de kwestie van de verantwoordelijkheid. Als God mijn Schepper is, hoe kan ik dan verantwoordelijk gehouden worden voor mijn lot en bestemming? Ik heb mijzelf toch niet gemaakt? Heeft Haasnoot geen groot gelijk als hij stelt dat het antwoord vanuit de christelijke orthodoxie wringt? God is de Schepper… maar de mens zou verantwoordelijk zijn als het fout gaat?!?
Wist God dan niet van te voren dat de mens zou ‘vallen’? Of zijn dat vragen die je niet mag stellen? Bang, omdat men niet in staat is daarop heldere antwoorden te geven?

Is het struikelblok van het christendom niet, dat God niet werkelijk GOD is? Een god die niet alles onder controle heeft, zodat het ooit fout kon gaan. Waarom anders zou de méns verantwoordelijk worden gehouden voor deze gang van zaken? En is een god die probeert te redden wat er te redden valt maar daar slechts mondjesmaat in slaagt, geen loser?

Staat zo’n voorstelling van zaken niet haaks op de glorieuze belijdenis van de GOD waarmee elke reformatorische kerkdienst aanvangt? De Schepper van hemel en aarde, “die trouw houdt en die nooit laat varen de werken zijner handen”. Kijk, dan hebben we het over GOD. Over THEOS, wat letterlijk PLAATSER betekent: Hij die alles en iedereen een plek geeft. Uit Hem, door Hem en tot Hem, zijn alle dingen, aldus Paulus (Rom.11:36). Dezelfde apostel die deze GOD daarom “de gelukkige GOD” noemt (1Tim.1:11). Een GOD die nooit mistast, zich nooit vergist en altijd zijn doel bereikt. Waar Jezus Christus niet onderdoet voor Adam, maar dezelfde “allen” die in Adam zondaren en stervelingen werden, rechtvaardigt en levend maakt (Rom.5:18; 1Kor.15:22). En alles verzoent (Kol.1:20). Dat mag met recht een Goed Bericht heten!

Graag zou ik met Robert Haasnoot daarover eens willen doorpraten. De Sunset Beach met uitzicht op een wijde zee, lijkt me een prima locatie.

Reageer op Facebook

Delen: