geweld in de naam van God?

Onlangs had Jeroen Pauw in zijn talkshow een moslim uitgenodigd waarbij ook oproepen tot geweld in de Koran, ter sprake kwamen. Deze moslim verdedigde zich met het argument dat de Koran daarin niet verschilt van de Bijbel. Toen daarover een discussie ontstond sloot Jeroen dit af met de woorden:

Genoeg hierover. We weten allemaal wel dat als je je een beetje verdiept: die boeken zijn verschrikkelijk en roepen altijd op tot geweld. Het is narigheid.

Met deze opmerking joeg Pauw begrijpelijkerwijs veel christenen in de gordijnen en kreeg hij stapels brieven. Presentator Tijs van den Brink (EO) en dominee Paul Visser mochten deze week bij hem aan tafel aanschuiven om hun (open) brieven aan Pauw toe te lichten. De beide uitgenodigde heren verweten Pauw de suggestie dat wie zich “een beetje verdiept” in de Bijbel, zou moeten concluderen hoe verschrikkelijk ze is qua inhoud. Hebben niet vele mensen zich meer dan “een beetje verdiept” in de Bijbel en zijn daarbij tot totaal andere conclusies gekomen? Visser benadrukte dat in Jezus Christus de liefde en genade van God de doorslaggevende toon in de Bijbel is geworden. Tijs van den Brink wees er vooral op dat tegenwoordig niemand met de Bijbel in de hand, oproept tot geweld. Een groot verschil met de wijze waarop de Koran functioneert bij vele moslims.

geen weerwoord

Hoewel Pauw tijdens de uitzending zijn opmerking nuanceerde, bleef hij er bij dat de Bijbel inderdaad vaak oproept tot geweld. Om dat te staven citeerde hij een tweetal bijbelteksten. O.a. een tekst over hoe het volk Israël zich “het beloofde land” moest toe-eigenen, namelijk door geen van de inwoners van het land te sparen. Zijn dat geen praktijken die doen denken aan het geweld van IS? Aan genocide? Noch Paul Visser, noch Tijs van den Brink hadden hier een weerwoord op. De tegenwerping dat 90% van de Bijbel wél liefdevol is en zonder geweld, beantwoordt niet de problematische 10%. En de verklaring dat zulke geweldteksten “in hun context gelezen moeten worden”, is te vaag. Ze doet pas ter zake wanneer aangegeven wordt, hoe zo’n context dan wél zulke teksten kunnen rechtvaardigen.

alle volkeren sidderden

Geweld in de naam van God beschouwen we vandaag in de westerse wereld als onacceptabel. Jeroen Pauw noemde tijdens de uitzending ook de reden daarvoor. Voor hem als atheïst is religie niets dan “een patriarchaal verzinsel”. Hoe zou je geweld in de naam van een verzinsel kunnen rechtvaardigen? Wij beleven vandaag een tijd waarin God weggeredeneerd wordt en waarin steeds minder mensen nog overtuigd zijn van zijn bestaan. Dit manco bestond niet in de dagen dat het volk Israël vanuit Egypte naar het beloofde land trok. De GOD van Israël had zich bewezen, zodanig dat het Egyptisch wereldrijk bezweek onder de druk van de tien plagen. Israëls God was een evident feit. Niemand kon daaraan twijfelen. Zelfs de bewoners van het land Kanaän waren daar maar al te zeer van overtuigd. Luister naar één van hen, een dame (Rachab de hoer) die twee Israëlietische verspieders onderdak had geboden. Ze verklaarde (Jozua 2):

9 … Ik weet dat de HERE u het land gegeven heeft en dat de schrik voor u op ons gevallen is en dat alle inwoners van het land voor u sidderen. 10 Want wij hebben gehoord, dat de HERE de wateren van de Schelfzee voor uw ogen heeft doen opdrogen, toen gij uittoogt uit Egypte, en wat gij gedaan hebt aan de beide koningen der Amorieten aan de overzijde van de Jordaan, Sichon en Og, die gij met de ban geslagen hebt. 11 Toen wij dat hoorden, versmolt ons hart en vanwege u bleef bij niemand meer enige moed over, want de HERE, uw God, is een God in de hemel boven en op de aarde beneden.

Deze Rachab wist maar al te goed dat het land Kanaän aan het volk Israël toekwam. Pijnlijk genoeg, maar in het hele land was geen ‘Jeroen Pauw’ te bekennen die Israëls God als “patriarchaal verzinsel” beschouwde. De annexatie van “het beloofde land” was geen religieuze claim van een volk op een stuk land. Nee, het was de claim van de GOD van hemel en aarde die zich onmiskenbaar voor alle betrokken volken had bewezen. Natuurlijk staat het Jeroen Pauw vrij om zulke geschiedenissen af te doen als verzinsel. Maar het staat hem niet vrij om de gewraakte geweldteksten uit deze context te lichten.

een verborgen God totdat…

Volgens dezelfde Bijbel houdt de God van Israël zich nu reeds twee millennia genadig verborgen. Hij laat niets van zich zien. Hij grijpt niet in en Hij roept ook niet op, om in te grijpen. Integendeel. Oké, dat er een God moet zijn, kan iedereen concluderen, omdat alles in de schepping getuigt van ontwerp. Maar meer ook niet. GOD houdt zich zelfs zó goed verborgen dat het atheïsme vandaag intellectueel hoge ogen kan gooien. Zo lang als het duurt. Want de Schrift leert dat na deze twee millennia de tijd van “de Openbaring” zal aanbreken. De onthulling van Hem die zich tot dusver verborgen houdt. Dan gaat God opnieuw, zoals ooit in de dagen van Mozes en Jozua, optreden en ingrijpen (Zach.14:3). Te beginnen (hoe kan het ook anders?) in het land Israël. En GOD zal zich aan de volkerenwereld betonen als de GOD “van de legerscharen”. Onmiskenbaar en overtuigend! En wie daar dan niet aan wil, wordt verpletterd als onder een ijzeren knots (Ps.2:9).

tijdgebonden

Wat de bovengenoemde discussie over ‘geweld in de naam van God’ ons leert, is hoe tijdgebonden onze oordelen daarover zijn. Waar God zich verborgen houdt, is religieus geweld volkomen misplaatst. En we kunnen ons nu maar moeilijk voorstellen hoe dit drie en half millennia geleden, totaal anders was. Toen was theocratie een onbetwist en bewezen gegeven: Israëls God regeerde. Zoals theocratie in de nabije toekomst opnieuw zich weer als onmiskenbaar gegeven zal aandienen. Wie zoiets vandaag eigenmachtig probeert te forceren (geweld) maakt onherroepelijk brokken en spant God voor z’n eigen karretje.
Eerst is God weer ‘aan zet’.

Delen: