door contacten en banden

04-06-2019 - Geplaatst door Andre Piet

In Kolosse 2 vers 19 staat een zin die ik lange tijd nogal cryptisch vond. De NBG51-vertaling geeft het vers zo weer:

… terwijl hij zich niet houdt aan het hoofd, waaruit het gehele lichaam, door pezen en banden ondersteund en samengehouden, zijn goddelijke wasdom ontvangt.

Efeze 4:16 loopt parallel met dit vers. Het gaat me nu vooral om het zinsdeel “door pezen en banden ondersteund en samengehouden”. In deze weergave lijkt het er op dat Paulus wil zeggen dat zoals een lichaam wordt ondersteund door pezen en banden, ook Christus als hoofd van de ekklesia, zijn lichaam ondersteunt en samenhoudt. De genoemde “pezen en banden” zijn dan medische aanduidingen in het fysieke lichaam. In deze uitleg had Paulus de “pezen en banden” net zo goed weg kunnen laten door te zeggen dat Christus zijn lichaam ondersteunt en samenhoudt.

Dat was mijn idee totdat ik een keer inzoomde op het woord dat Paulus gebruikt voor “pezen” (St. Vert. samenvoegselen). Het specifieke Griekse woord daar is ‘haphe’ dat verder alleen nog voorkomt in Efeze 4:16, maar afgeleid is van (en samenhangt met) ‘hapto’ en ‘haptomai’ dat letterlijk ‘aanraking’ betekent en dikwijls in het NT voorkomt. B.v. als Jezus een zieke aanraakt (Mat.8:3,15). ‘Hapto’ en ‘haptomai’ herkennen we in onze taal onmiddellijk in het woord ‘haptonomie’, een therapie die inderdaad gebaseerd is op fysieke aanraking.

Met deze betekenis van ‘aanraking’ oftewel ‘contact’ in gedachten, wordt Kol.2:19 (en daarmee ook Ef.4:16) in één keer heel erg duidelijk en concreet! In een wat letterlijker weergave van dit bewuste vers lezen we dan:

… en zich niet houdt aan het hoofd, van waaruit het gehele lichaam door contacten en banden wordt voorzien en verenigd, groeiend in de groei van God.

We lezen dus dat Christus als hoofd het lichaam (de ekklesia) voorziet, verenigt en doet groeien. Hoe doet hij dat? Dat doet hij door middel van contacten en banden! Dat zou men op kunnen vatten als een medische mededeling want ook in het fysieke lichaam voorziet het hoofd via contacten en banden. Dan kunnen we denken aan netwerken van zenuwen en bloedbanen maar ook aan spieren, gewrichten en pezen. Maar Paulus’ opmerking is niet niet slechts medisch, integendeel, het is vooral ook geestelijk waar in het lichaam van Christus! Want met het oog daarop schrijft Paulus deze woorden.

Christus is het hoofd boven in de hemel. Maar hij draagt zorg voor de ekklesia. Hij voorziet hen van het nodige. Hij doet hen de eenheid beleven. En hij laat heel het lichaam groeien. Dat wordt centraal geregeld, niet op aarde maar in de hemel. Want er is slechts één hoofd. Hij leidt (via zijn Woord) en hij alleen. Zodra een andere instantie zich als hoofd opstelt en gezag opeist (een paus, een synode of een voorganger) dan is dat per definitie niet het ene lichaam waarvan Paulus spreekt. Want een lichaam met meer dan één hoofd, dat is een draak…

Het middel waardoor Christus als hoofd, zijn lichaam voorziet is “door contacten en banden”. Het lichaam is geen los zand. De ekklesia is niet de optelsom van alle individuele gelovigen maar altijd de vergadering van gelovigen. “Door contacten en banden” met medegelovigen, worden we vanuit het ene hoofd dat boven is, voorzien van het geestelijk nodige, beleven we de eenheid en zullen we ook daadwerkelijk groeien. Dat werkt uiteraard naar twee kanten. Christus voorziet mij “door contacten en banden” maar medegelovigen op hun beurt worden ook weer voorzien via mij. Ik heb dus niet alleen die ander nodig, zij ook mij!

Conclusie: als gelovigen hebben we elkaar nodig omdat Christus ons “door contacten en banden” voorziet, verenigt en doet groeien. Vasthouden aan het hoofd en samen één lichaam zijn, beleef je dus niet op jezelf ‘met een boekje in een hoekje’, maar “door contacten en banden”!

Delen: