Paulus’ schipbreuk als illustratie

vanwaar dit scheepsjournaal?

In Handelingen 27 beschrijft Lucas Paulus’ reis per schip naar Rome. Als een scheepsjournaal worden tal van details over de route, de weersomstandigheden en het schip verhaald. Het is een uitzonderlijk uitgebreid verslag en dat doet vreemd aan in het boek ‘Handelingen’, dat geheel gewijd is aan de verbreiding van het Evangelie. Waarom dan hier zoveel details over de reis die eindigde in schipbreuk? Er moet een reden waarom Lucas zo uitgebreid verslag doet.

de boodschap in ‘Handelingen’

En die reden is er ook. Het boek Handelingen begint met de vraag van de discipelen aan Jezus of hij in die tijd het Koninkrijk voor Israël zou herstellen (1:6). Jezus geeft een ontwijkend antwoord maar voorzegt dat zij zijn getuigen zouden zijn in Jeruzalem, Judea, Samaria tot aan het einde van het land. In de eerste tien hoofdstukken wordt de vervulling van deze profetie beschreven. De oproep aan het volk Israël klonk om zich te bekeren met daaraan gekoppeld de belofte dat de Messias dan zou terugkeren en zijn Koninkrijk op aarde zou vestigen. Tegelijkertijd tekent zich steeds meer af dat Israël zich niet bekeert. Door Stefanus te stenigen bevestigt het Sanhedrin de eerdere kruisiging van Jezus

van belofte naar waarschuwing

Dan wordt een dertiende apostel geroepen: Saulus van Tarsus. Vanaf hoofdstuk 13 wendt hij zich vanwege Israëls ongeloof tot de natiën. Uit zijn mond klinkt niet meer de verwachting van Israëls herstel in die dagen, maar meer de waarschuwing van Israëls ondergang. Wanneer hij bij een latere gelegenheid in Jeruzalem arriveert (hfst.21) ontstaat een enorme rel en wordt hij gevangen genomen om na twee jaar uiteindelijk naar Rome gezonden te worden om zich voor de keizer te verantwoorden. Wanneer hij in Rome is aangekomen laat hij de leiders van de synagoge weten dat de deur voor Israël in het slot is gevallen en dat het volk niet zal worden hersteld in die dagen (Hand.28). Daarmee is definitief de vraag beantwoord die klonk aan het begin van het boek.

de lotgevallen van het schip als illustratie

Wat heeft deze lijn in het boek Handelingen te maken met het uitgebreide verslag van de schipbreuk in Handelingen 27? Alles! Het lot van het graanschip is illustratief voor het lot van Israël in het boek ‘Handelingen’. Het schip staat model voor Israël dat ten ondergaat te midden van de natiën (de volkenzee). Het schip vervoerde graan – een beeld van het Woord dat aan Israël was toevertrouwd. Het schip was evenals Israël afkomstig uit Egypte. Het schip ging ten onder omdat de stuurman en de schipper niet wilden luisteren naar Paulus’ waarschuwing. De lading van het schip ging overboord en de ankers (een beeld van de hoop) moesten in zee worden achtergelaten. Het schip liep vast en brak in tweeën. Deze dramatische ondergang van het schip typeert de ondergang van Israël enkele jaren nadien. Veertig jaar na Christus’ dood en opstanding werd Jeruzalem verwoest en de tempel verbrand. Het betekenende het einde van Israëls nationale bestaan.

De ondergang van het schip als beeld van Israëls lot in die dagen, illustreert treffend het grote onderwerp van het boek Handelingen.

en toch… een goed bericht!

Maar met de door Paulus voorzegde ondergang van het schip, klonk tevens een geweldig woord van hoop voor allen die met hem voeren. Tot twee keer toe (27:24,34) verzekert Paulus dat niemand van hen verloren zou gaan. En zo eindigt het hoofdstuk ook: allen kwamen behouden aan (:44). Het is niet moeilijk om ook hierin Paulus’ boodschap van genade te herkennen: de Redder van alle mensen (1Tim.4:10). De verzoening der wereld (Rom.11:15; Kol.1:20), de levendmaking (1Kor.15:22) en rechtvaardiging van alle mensen (Rom.3:23, 5:18).

als ik maar gered wordt…

Nadat Paulus de eerste keer aan iedereen die meevoer had verzekerd dat ze allemaal behouden zouden aankomen, lezen we dat de zeelui op een zeker moment vreesden dat het schip tegen de klippen zou varen (:29). Ze proberen met een smoes de reddingsboot te bemachtigen en zo te ontvluchten. Eén reddingsboot zou immers onmogelijk plaats kunnen bieden aan alle 276 zielen op het schip. En dan is het Paulus die met klem tegen de centurio en de soldaten zegt (:31):

… indien dezen niet in het schip blijven, kunnen jullie niet gered worden…

Daarmee zette Paulus geen vraagteken achter de reeds eerder beloofde redding van allen. Integendeel: hij bevestigde dit en juist daarom worden pogingen van mensen om zichzelf te redden uitgesloten. Het commentaar van ‘de Korte Verklaring’ (Grosheide) vat het bondig samen :

… God wil de bemanning als geheel redden door zijn wondermacht en niet door slinkse streken een deel…

De poging van de zeelui om eigen redding veilig te stellen stond haaks op het goede bericht dat Paulus aan boord had laten klinken. Dit is de grote les: GODS belofte dat allen zullen worden gered stelt alle pogingen van de mens om de eigen redding te verzekeren, als ongeloof aan de kaak. Hoeveel christelijke activiteit is niet anders dan wat de zeelui probeerden: via een reddingsloep trachten te ontkomen. Maar het is vroom egoïsme. Als ik maar gered ben. Het is bovendien gebaseerd op eigen werken: mijn keuze of mijn bevinding. En het gaat voorbij aan het onovertroffen goede bericht dat GOD allen redt!

Delen: