wanneer liefde en leer elkaar tegenspreken

In de oudejaarseditie van het Nederlands Dagblad verscheen een interview met Alie Hoek-van Kooten, arts en bekend spreker binnen reformatorische kring. In het gesprek spreekt zij openhartig over haar geloof, haar vragen en haar worsteling met het feit dat één van haar zonen niet gelooft. Opvallend eerlijk zegt zij dat zij tegenover ongelovigen zwijgt over de hel. Niet uit onverschilligheid, maar omdat het haar te diep raakt.

Die spanning wordt het scherpst zichtbaar waar het haar eigen zoon betreft.

waar onvoorwaardelijke liefde concreet wordt

Over mensen in het algemeen kan zij het idee van een eeuwige hel nog enigszins vasthouden, al kost haar dat moeite. Maar wanneer het gaat over haar zoon, lukt dat niet meer. Daar stokt de gedachte.

Dat is veelzeggend. Want als er één relatie is waarin onvoorwaardelijke liefde concreet wordt, dan is het die tussen ouders en kinderen. Een ouder houdt niet van zijn kind omdat het gelooft of de juiste keuzes maakt. Die liefde gaat eraan vooraf en houdt niet op wanneer het kind andere wegen kiest.

Juist daarom wordt het idee van een eindeloze hel hier innerlijk onhoudbaar. Niet alleen emotioneel zwaar, maar principieel ondenkbaar. Want wie zijn eigen kind niet kan loslaten, zelfs niet in ongeloof of afwijzing, hoe zou God — die Vader is — dat dan wel doen?

oordeel is bijbels — eindeloos oordeel niet

Nog los van de terminologie die hier wordt gebruikt, betreft dit geen misverstand maar een fundamenteel verkeerde aanname. In het interview klinkt de veronderstelling dat “de Bijbel nu eenmaal leert” dat er een eindeloze hel is. Maar dat is niet wat de Schrift zegt.

De Bijbel spreekt duidelijk over oordeel en gericht. Ook de geschiedenissen die worden genoemd — zoals Noach of de doortocht door de Rode Zee — laten zien dat Gods gerichten reëel en ernstig zijn. Daarover bestaat geen twijfel.

Wat de Bijbel echter nergens leert, is een oordeel zonder einde. Dat idee is gebaseerd op de aanname dat het bijbelse begrip aion (eeuw, tijdperk) eindeloos zou zijn. Maar in de Schrift hebben aionische tijden (Rom.16:25; 2Tim.1:9; Tit.1:2) een begin en een einde. Aionische oordelen horen bij zulke tijdperken en zijn daarom per definitie niet eindeloos.

Het probleem zit dus niet in het erkennen van oordeel, maar in het verlengen ervan tot iets wat de Bijbel zelf niet leert.

Een ogenblik duurt zijn toorn, een levenlang zijn welbehagen.
–Psalm 30:6–

Zó verhouden Gods toorn en zijn welbehagen zich tot elkaar.

God als Vader en het doel van alles

Opmerkelijk is dat deze spanning pas echt voelbaar wordt wanneer liefde concreet wordt. Over “de mensheid” kan men abstract spreken. Over “ongelovigen” in het algemeen kan men harde conclusies trekken. Maar zodra het gaat over mijn kind, verdwijnt de ruimte voor een oordeel zonder einde.

Dat is geen zwakte, maar een aanwijzing. De Schrift spreekt niet voor niets over God als Vader. Vaderliefde zoekt, corrigeert en laat niet los. Dat God nu niet door allen als Vader wordt gekend, doet daaraan niets af; het bijbelse perspectief is juist dat Hij Vader wordt in de volle zin van het woord wanneer Zijn doel bereikt is.

Dat doel wordt door Paulus onder woorden gebracht:

… opdat God alles in allen zal zijn.
–1 Korinthe 15:28–

Niet de liefde faalt hier, maar de aanname — zoals die in het interview wordt verondersteld — dat de Schrift een eindeloze hel zou leren. Want waar God Vader is en alles in allen wordt, kan geen oordeel zonder einde bestaan.

Delen: