Franca en een treurige boodschap

De bekende schrijfster Franca Treur groeide op in een Zeeuws, streng-reformatorisch milieu. Daar heeft ze mee gebroken. In het Nederlands Dagblad (28 juni 2018) werd ze geïnterviewd over haar houvast in leven en sterven. Ze zei o.a. het volgende:

Ik kan me wel voorstellen dat het mensen rust geeft als ze het gevoel hebben dat God voor ze beslist. Zeker wanneer je veel stress ervaart is het fijn om te weten dat iemand de boel overziet. Maar dat is voor veel gelovigen wel iemand met álle macht. Dat vind ik beangstigend. Want heeft zo’n God altijd het beste met je voor? In de refowereld, waar ik vandaan kom, in ieder geval niet. Daar kom je eerder een vertoornd God tegen die mensen gaat straffen en slechts een enkeling redt. Ik heb me daarom nooit helemaal veilig gevoeld bij Hem. Wanneer ik als kind in een volle kerk zat terwijl het buiten donker was en stormde, gaf me dat een heel prettig en warm gevoel. Maar door de dreiging dat het toch verkeerd ging aflopen, was het nooit echt veilig.

Scherp wordt hier de kracht en tegelijkertijd de zwakte van de reformatorische prediking neergezet. Enerzijds de rust van de wetenschap dat er Eén is “die de boel overziet”. En tegelijkertijd de angst dat Hij die “alle macht” heeft, niet “altijd het beste met je voorheeft”. Slechts een enkeling immers wordt gered omdat die daartoe is uitverkoren. Maar hoe zou je je veilig kunnen voelen bij een God die reeds lang vóór je geboren werd, besloten heeft dat het verkeerd zou aflopen?

Franca heeft het godsbeeld verworpen waarvan ze als kind al aanvoelde dat het geen veiligheid bood. In de aanhef van de kerkdiensten die Franca bezocht, werd ongetwijfeld plechtig uitgesproken dat de GOD die hemel en aarde schiep, “nimmer laat varen de werken zijner handen”. Maar het onvoorwaardelijke vertrouwen dat in deze aanzegging gewekt wordt, wordt tijdens het vervolg van de kerkdienst weer compleet onderuit gehaald.

Zelf heb ik een vergelijkbare kerkelijke achtergrond. Voor mij werd alles anders toen ik in de Schrift ontdekte dat er niet zoiets bestaat als een eindeloze straf of toorn. GOD toornt en straft, jazeker, maar niet eindeloos. Dat zou niet alleen bizar zijn, het is ook gebaseerd op een idee van ‘eeuwigheid’ dat in de Schrift onbekend is. De Schrift kent geen ‘eeuwigheid’ maar aionen, eeuwen (wereldtijdperken) met zowel een begin als een einde. Iedere gedegen bijbelconcordantie of naslagwerk kan je vertellen dat ‘aion’ geen ‘eeuwigheid’ maar ‘eeuw’ betekent. Dat is geen interpretatie maar een onmiskenbaar feit. Alleen in de gangbare theologie wordt deze kennis stelselmatig ten onder te houden. Met als fataal gevolg dat het Evangelie geen Evangelie (=goed bericht) meer is. Want als er zoiets bestaat als een ‘nimmer eindigende dood’, dan wordt de dood dus niet teniet gedaan (2Tim.1:10; 1Kor.15:26). En dan is GOD geen “Behouder van alle mensen”. Schrap 1Timotheüs 4 vers 10 (en 2:4, Tit.2:10 enzovoort) dan maar gerust uit je Bijbel. En idem dito de garantie, dat zoals in Adam alle mensen zondaren en stervelingen zijn, zo ook in Christus alle mensen zullen worden gerechtvaardigd en levend gemaakt (Rom.5:18; 1Kor.15:22; Rom.3:23,24). Ja ja, “alle mensen”! Men leest het wel maar men gelooft het niet. In de traditioneel-christelijke prediking mag dat absoluut niet waar zijn en het geldt zelfs als een ketterij (‘alverzoening’). Is het niet diep triest dat zo’n onvoorstelbaar goed en bovendien solide bericht nooit vanaf de kansel gehoord en onderwezen wordt? Terwijl men zou mogen verwachten dat juist dáár de Bijbel open gaat…

Wie vertelt Franca dat de treurige boodschap die ze vanuit de kerk meekreeg, niet wáár is? En wie vertelt haar dat GOD uiteindelijk, alles en iedereen veilig thuis gaat brengen? Want geloof het of niet, GOD laat ècht nooit varen de werken van zijn handen!

Delen: