De Bijbel bewijst zichzelf (1)

11-07-2025 - Geplaatst door Andre Piet
Eerste artikel gebaseerd op een viertal lezingen over dit gelijknamige onderwerp.

De Bijbel is geen gewone verzameling boeken. Zij is een bibliotheek van geschriften die door de eeuwen heen is ontstaan, geschreven door zeer verschillende mensen in uiteenlopende omstandigheden. Toch vormt deze bibliotheek een wonderbaarlijke eenheid. Juist die eenheid, die tot uiting komt in structuur, boodschap en profetische samenhang, bewijst haar goddelijke oorsprong.

Zoals een leeuw zichzelf bewijst door zijn kracht, zo bewijst de Bijbel zichzelf wanneer zij opengaat. Er is geen externe verdediging nodig: haar kracht ligt in haar inhoud en samenhang.

de Bijbel telt zeventig boeken

Vaak wordt gesteld dat de Bijbel uit 66 boeken bestaat. Maar het boek Psalmen bestaat zelf uit vijf afzonderlijke boeken (Psalm 1-41, 42-72, 73-89, 90-106 en 107-150), zoals de Bijbel zelf aangeeft. Wanneer deze correct worden meegeteld, komt het totaal op 70 boeken.

Het getal 70 is in de Schrift betekenisvol. Zeven spreekt van goddelijke volheid, en zeventig is het veelvoud daarvan. Dat staat in scherp contrast met 66 of 666, getallen die juist de menselijke incompleetheid aanduiden (Openbaring 13:18).

Ook in het aantal boeken dat ze bevat, draagt de Bijbel een goddelijk stempel.

vele schrijvers, één geheel

De Bijbelboeken zijn ontstaan in een periode van ongeveer 4000 jaar. Genesis alleen al beslaat ruim 2000 jaar geschiedenis, samengesteld uit de kronieken (toledoth) van aartsvaders als Adam, Noach, Terah, Izaäk en Jakob. De andere Hebreeuwse boeken ontstonden in de periode van Mozes tot Maleachi (ongeveer 1000 jaar), en de Griekse geschriften in de eerste eeuw van onze jaartelling.

De auteurs kwamen uit totaal verschillende achtergronden: koningen en herders, vissers en artsen, belastingambtenaren en profeten. De boeken werden geschreven in woestijnen, paleizen, gevangenissen, in Azië, Afrika en Europa. Ze weerspiegelen uiteenlopende stemmingen: vreugde, verdriet, hoop en wanhoop.

Ondanks deze menselijke diversiteit is de inhoud van de Bijbel één. Dit duidt op een goddelijke oorsprong.

de Schrift verklaart zichzelf

De Bijbel spreekt over zichzelf als “de Schrift” (Johannes 10:35), enkelvoud, terwijl zij bestaat uit vele “Schriften” (meervoud). Jezus zegt: “De Schrift kan niet gebroken worden.” Daarmee onderstreept Hij dat het geheel slechts als eenheid begrepen kan worden. Ook Petrus schrijft: “Geen profetie van de Schrift is van eigen uitlegging” (2 Petrus 1:20). Profetieën leggen elkaar uit. En zo legt de Bijbel zichzelf uit. De ene passage verklaart de andere.

De Schrift is als een puzzel waarvan de stukjes op hun plaats vallen wanneer ze met elkaar worden verbonden. Het resultaat is één geheel, geen losse verzameling.

de samenhangende tijdlijn

Een voorbeeld van deze eenheid vinden we in de chronologie van de Bijbel. De afzonderlijke boeken leveren puzzelstukjes aan voor een nauwkeurige tijdlijn:

Van Adam tot Abraham: 2000 jaar.
Van Abraham tot de uittocht uit Egypte: 500 jaar, oftewel 10 jubeljaren.
Van de uittocht tot de voltooiing van de tempel door Salomo: nog eens 500 jaar.
Van de tempel tot de herbouw van Jeruzalem na de ballingschap: opnieuw 500 jaar.
Van de herbouw tot de komst van de Messias: weer 500 jaar.

Zulke samenhang over duizenden jaren, vanuit verschillende boeken, wijst op één Architect die het geheel overziet.

Elim: twaalf bronnen en zeventig palmbomen

In Exodus 15:27 lezen we dat Israël bij Elim kwam, waar twaalf waterbronnen en zeventig palmbomen waren. Deze aantallen zijn ongetwijfeld letterlijk, maar de betekenis is in hoge mate symbolisch:

De twaalf waterbronnen verwijzen naar de twaalf stammen van Israël, aan wie de woorden van God zijn toevertrouwd (Romeinen 3:2).
De zeventig palmbomen verwijzen naar de zeventig volkeren, zoals opgesomd in Genesis 10.

Israël ontvangt het water (het Woord), en via Israël worden de volkeren gezegend. Dit vindt later zijn uitdrukking in de Griekse vertaling van de Hebreeuwse Bijbel, de Septuagint (“zeventig”), waardoor het Woord bereikbaar werd voor de heidenvolken.

het watermerk van de Messias

Onder de oppervlakte van alle geschiedenissen, voorschriften en profetieën ligt een verborgen ‘watermerk’: het vooruitwijzen naar de Messias. Telkens wanneer men de Schrift ‘tegen het licht houdt’, verschijnt Zijn gestalte. Denk bijvoorbeeld aan het telkens weer voorkomen van “de derde dag”. Op de derde dag…

… komt het land tevoorschijn uit het water en verschijnt leven (Genesis 1:9-13);
… ontvangt Abraham zijn zoon terug als uit de doden (Genesis 22:4);
… trekt Israël door de Jordaan (Jozua 3:2);
… lag Dagon gevallen en onthand voor de ark (1Samuël 5:4);
… ging de doodzieke Hizika hersteld naar de tempel (2Koningen 20:5);
… werd koningin Esther de gouden scepter aangereikt (Esther 5:1);
… wordt Jona uit de doodswateren verlost (Jona 2:1);
… staat Jezus Christus als eersteing op uit de doden (1 Korinthe 15:4);
enzovoort

de rode draad

Maar niet alleen als watermerk onder de oppervlakte; ook als rode draad loopt Zijn komst als Verlosser door het hele Woord heen. Niet slechts als metafoor; zij is letterlijk terug te vinden in de Bijbelse geschiedenis. De rode draad, anders gezegd “een scharlaken koord”, verwijst naar verlossing:

Bij de geboorte van Zerach en Peres wordt een scharlaken koord gebonden om de hand van de eerstgeborene (Genesis 38:28).
Rachab bindt een scharlaken koord in haar venster als teken van redding bij de val van Jericho (Jozua 2:18).

Deze rode draad loopt als symbool van verlossing door de hele Schrift: het verwijst naar het bloed van het Lam dat de wereld redding brengt. Het is deze draad die de gehele Bijbel thematisch met elkaar verbindt.

slechts een paar voorbeelden…

Deze voorbeelden zijn slechts een greep uit een overvloed aan gegevens die de Bijbel aandraagt. De chronologische samenhang, de typologische structuren, de profetische verbanden en de thematische lijnen zijn met talloze andere voorbeelden te vermeerderen. Iedere Bijbelstudie brengt nieuwe verbanden aan het licht die getuigen van één goddelijke Auteur. Wat hier is genoemd, zijn niet meer dan hints die wijzen in deze richting.

één reden is vaak al genoeg

In een oud boekje, 57 redenen waarom wij geloven dat de Bijbel het Woord van God is (van John Meldau), wordt in het voorwoord een treffende vergelijking gemaakt. Een rechter vraagt waarom een man niet is verschenen op de dag dat hij was opgeroepen. De zoon van de bewuste man staat op en verklaart: “Ik heb daar zestien redenen voor.” Hij begint: “De eerste reden is dat mijn vader drie maanden geleden is overleden.” Waarop de rechter antwoordt: “U hoeft niet verder te gaan; deze reden is voor mij voldoende.”

Zo is het ook met het bewijs dat de Bijbel het Woord van God is. De voorbeelden zijn talrijk, maar vaak is één reden al overtuigend genoeg om te erkennen: dit is geen woord van mensen, maar het Woord van God Zelf.

conclusie

De Bijbel is uniek in haar eenheid. Ondanks het enorme verschil in tijden, culturen, schrijvers en omstandigheden, vormen haar zeventig boeken samen één samenhangend geheel. De chronologische structuur, de profetische patronen, de symboliek en de boodschap wijzen alle naar één Oorsprong: de levende God.

De Schrift bewijst zichzelf en verklaart zichzelf. Wie haar met een geopend hart leest, ontdekt dat zij spreekt van Hem die zou komen: de Messias, de Redder der wereld.

zie lezing