creationisme in zwaar weer (2): de zes dagen

In de vorige blog bracht ik het idee ter sprake dat Genesis 1 zou leren dat God de wereld in zes dagen heeft geschapen. Voor vrijwel iedereen een vanzelfsprekende gedachte en toch… het stáát er niet.

scheppingswoorden in zes dagen

Genesis 1 is het verslag van Gods scheppingswoorden. Wat men over het algemeen daarbij vergeet is dat deze scheppingswoorden twee keer hebben geklonken uit Gods mond. De eerste keer bij de schepping zelf en de tweede keer toen God deze woorden aan de mens bekendmaakte. Maar de vraag die men zich zelden stelt is: hebben de zes dagen betrekking op de duur van de schepping of op de duur van de openbaring van de schepping? Maakte God de schepping in zes dagen of maakte Hij in zes dagen de schepping aan de mens bekend? Dat is een enorm verschil!

6×24 uur

Meestal spitst de discussie over de dagen in Genesis 1 zich toe op de vraag of deze als 6×24 uur moeten worden opgevat of als tijdperken. Puur vanuit de tekst zelf is er m.i. geen aanleiding om aan tijdperken te denken. Iedere keer lezen we “en het was avond geweest en het was morgen geweest”, de zoveelste dag. Dat is concrete taal. Het grote probleem echter met deze 6×24 uur-uitleg is, hoe er sprake kan zijn van morgens en avonden als pas op de vierde dag de zon gemaakt werd. Want zijn morgens en avonden niet het resultaat van zonsopgang en zonsondergang? Verstaan we echter de zes dagen in Genesis 1 als de dagen waarin de scheppingswoorden tot de mens kwamen, dan verdwijnt dit bezwaar in één keer. God maakte de zon niet op de vierde dag, maar op de vierde dag maakte Hij de mens daarmee bekend. De zon zelf was er al (veel) eerder.

zes dagen waarin de mens God hoort spreken

Als Genesis 1 de zesdaagse openbaring is van de schepping dan verklaart dat ook waarom begrippen als ‘dag’, ‘nacht’, ‘hemel’, ‘aarde’ en ‘zee’ door God omschreven worden. “En God noemde het licht dag en de duisternis nacht”, “En God noemde het droge aarde…”, enz. Het is de mens die hier onderwijs ontvangt. En dat is dan tevens de verklaring waarom er tijdens de nachten niets gebeurde. Dat was niet omdat God sliep, maar omdat de mens tot wie Hij zich richtte, nachtrust genoot.

“… in zes dagen…”

Als bezwaar tegen deze uitleg voert men Exodus 20:11 aan waar we lezen:

Want in zes dagen heeft de HERE de hemel en de aarde gemaakt, de zee en al wat daarin is…

In de eerste plaats moet er op gewezen worden dat hier niet het werkwoord ‘scheppen’ wordt gebruikt. Maar ook het werkwoord ‘gemaakt’ is niet nauwkeurig. Het Hebreeuwse woord waarvan het de weergave is (Hebr. asah; Str.6213) heeft in het Hebreeuws de veel bredere betekenis van ‘doen’. Met dat werkwoord wordt het ook in de voorgaande verzen vertaald.

… 9 zes dagen zult gij arbeiden en al uw werk DOEN (Hebr. asah); 10 maar de zevende dag is de sabbat van HERE, uw God; dan zult gij geen werk DOEN (Hebr. asah)(…) 11 Want in zes dagen heeft HERE de hemel en de aarde GEMAAKT (Hebr. asah), de zee en al wat daarin is…

Drie keer wordt in deze passage het Hebreeuwse woord ‘asah‘ gebruikt. De eerste twee keer wordt het weergegeven met ‘doen’ en de laatste keer met ‘gemaakt’. Zou men het derde ‘asah’ consequent hebben weergeven met het werkwoord ‘doen’, dan zouden we lezen: in zes dagen heeft de HERE de hemel en de aarde gedaan… Vergelijk het met een onderwijzer die de tachtigjarige oorlog doet in één les. D.w.z. hij behandelt en bespreekt tachtig jaren van oorlog tijdens één uur. Zo deed God de hemel en de aarde, de zee en al wat daarin is, in zes dagen. D.w.z. Hij vertrouwde gedurende zes dagen aan de mens zijn scheppingswoorden toe.  “Het wordingsboek van hemel en aarde”  (Gen.2:4, LXX biblos genesioos) kwam in zes dagen tot stand.

hoelang deed God over de schepping?

Het zal duidelijk zijn dat met deze uitleg van de zes dagen, de schepping in een heel ander perspectief komt te staan. “In den beginne schiep God de hemelen en de aarde”. Wanneer dat was is en hoelang het scheppingsproces duurde ligt volkomen open. Genesis 1 doet er geen uitspraak over. Geen gelovige hoeft daarom van zijn stoel te vallen en al helemaal niet van zijn geloof, als zou blijken dat het scheppingsproces miljoenen jaren geduurd heeft.

In de volgende en laatste blog van deze serie meer over de rol van het kwaad (lijden en dood) tijdens het scheppingsproces.

Delen: