niet dood dóór, maar vóór de zonden

In veel vertalingen van Paulus’ brieven lezen we dat wij “dood waren door overtredingen en zonden” (Efeze 2:1; Kolosse 2:13). Maar dat roept vragen op. Want elders zegt Paulus dat wij met Christus gestorven zijn en daarom dood zijn voor de zonde. Die twee lijken moeilijk te verenigen. Wie dood is door de zonde, is immers slachtoffer van de zonde en afgesneden van het leven van God. Maar wie dood is voor de zonde, staat er juist bóven: hij is eraan ontkomen en leeft in een nieuwe werkelijkheid. Het één spreekt van verlorenheid, het ander van bevrijding. Hoe kan dat tegelijk waar zijn?

De Concordant Version laat zien dat hier geen tegenspraak is, maar juist een prachtige samenhang. Zij vertaalt deze verzen niet met “dood door”, maar met “dood voor de overtredingen en zonden”. Dat lijkt een kleine nuance, maar het maakt een groot verschil in betekenis.

de kwestie van de datief

Het hele verschil hangt af van één klein Grieks woordje dat in deze zinnen voorkomt. In het Grieks gebruikt Paulus een naamval die men de datief noemt. Die kan op twee manieren worden opgevat: als oorzaak (“door”) of als betrekking (“ten aanzien van”, “voor”). De meeste vertalingen kozen automatisch voor “door”, waarschijnlijk omdat dat het meest voor de hand leek te liggen. Maar de context laat juist zien dat “voor” beter past.

Dat blijkt ook uit andere passages waarin Paulus dezelfde uitdrukking gebruikt. In Romeinen 6:2 zegt hij: “Wij, die der zonde gestorven zijn, hoe zullen wij daarin nog leven?” Niemand vertaalt dat met “gestorven door de zonde”. En in 1 Petrus 2:24 lezen we: “Opdat wij, aan de zonden gestorven zijnde, voor de gerechtigheid zouden leven.” Daar wordt het wél consequent weergegeven met “voor”.

Het beeld wordt daardoor helder: wie dood is door zonden, ligt eronder en is eraan verloren; maar wie dood is voor de zonden, is eraan voorbij en leeft in een andere sfeer. Precies dat bedoelt Paulus in Efeze 2 en Kolosse 2: wij zijn niet verslagen door de zonde, maar bevrijd ervan — dood voor de zonde en levend voor God.

Zo wordt duidelijk dat Paulus in deze hoofdstukken niet spreekt over onze vroegere toestand, maar over onze huidige positie in Christus. Wij zijn met Hem gekruisigd, gestorven, begraven en opgewekt. De oude mens is voorbij; wij leven nu in nieuwheid des levens. Daarom zijn wij dood voor de zonde en levend voor God.

één lijn in Paulus’ boodschap

De traditionele vertaling (“dood door zonden”) wekt de indruk dat Paulus terugblikt op ons verleden, alsof hij het over ongelovigen heeft. Maar de verzen zelf maken duidelijk dat het gaat om de nieuwe mens in Christus. Wij zijn “mede levend gemaakt, mede opgewekt en mede gezet in de hemel” (Efeze 2:5–6). Dat is geen beschrijving van vroeger, maar van nu.

De Concordant Version bewaart die lijn en voorkomt dat het begrip “dood” twee verschillende betekenissen krijgt. Wij zijn niet dood door zonden (zoals de mensheid in Adam), maar dood voor de zonden (want verbonden met de gekruisigde Christus).

de kracht van nauwkeurigheid

De nauwkeurigheid van de Concordant Version bepaalt ons niet bij het verleden, maar bij onze huidige positie in Christus. Haar weergave is niet alleen taalkundig zuiver, maar ook geheel in harmonie met Paulus’ onderwijs elders. Niet dood door de zonde, maar dood voor de zonde – en daarom ook levend voor God.

Delen: