Hoe zit het met de waterdoop?

Joods ritueel

De doop is een van origine Joods ritueel, mikwah in het Hebreeuws geheten. Volgens Hebreeën 6:2 behoort een “leer van dopen” tot het fundament van het Joodse geloof. Joden werden geacht zich bij diverse gelegenheden ritueel te reinigen en de oproep zich te laten dopen, zoals dat in het Nieuwe Testament diverse keren klinkt, was voor hen in dat opzicht dan ook totaal niet vreemd. Tot op de dag van vandaag heeft een synagoge een doopbad. Of zo u wilt: een ritueel reinigingsbad. Dit is ook de reden dat van oudsher synagogen werden gebouwd bij stromend water (vergl. Nehemia 8:1; Handelingen 16:13). Wanneer een niet-Jood opgenomen wilde worden in het volk moest hij het doopritueel ondergaan – de zogenaamde proselietendoop. Nergens in de Bijbel lezen we van een niet-Jood die doopt.

Ook in “het Evangelie van de besnijdenis” zoals o.a. Petrus dat verkondigde (Galaten 2:7), speelt de waterdoop een belangrijke rol (zie Handelingen 2:38). Als behorend bij de twaalf (> Israël!) was hij uitdrukkelijk gezonden om te dopen (Matteüs 28:19).

niet gezonden om te dopen

In het Evangelie dat aan Paulus was toevertrouwd speelt de waterdoop daarentegen geen rol. Paulus verklaart zelfs uitdrukkelijk niet gezonden te zijn om te dopen maar om het Evangelie te verkondigen (1Korinthe 1:17). Is het niet opmerkelijk hoe hij hier de waterdoop zelfs tegenover het Evangelie plaatst? Weliswaar heeft Paulus bij uitzondering gedoopt (1Korinthe 1:14; Joden en proselieten) maar verplichte rituelen zijn wezensvreemd aan zijn heidens Evangelie (“het Evangelie van de voorhuid”; Galaten 2:7-9). Denk maar aan zijn verzet tegen een prediking waarbij heiden-gelovigen aangezet werden zich te laten besnijden of zich anderszins te onderwerpen aan de Joodse gebruiken (waar de waterdoop er één van is).

niet in water maar in geest

Overigens, de doop speelt wel degelijk een grote rol in Paulus’ brieven maar dan gaat het niet om een doop in water maar om de doop “in Christus” en om de doop “in één Geest”. Hier geldt: gelovigen moeten niet gedoopt worden, ze zijn gedoopt!

Want in één Geest zijn wij allen tot in één Lichaam gedoopt…
1Korinthe 12:13

Wanneer we door geloof “in Christus” worden geplaatst, worden we (figuurlijk gesproken) in Christus ondergedompeld (vergl. 1Kor.10:1,2). We worden één met Hem, zoals dat in de eerste verzen van Romeinen 6 maar ook in Galaten 3:27 beschreven wordt. Er is geen reden om aan te nemen dat Paulus in deze passages doelt op een ritueel, integendeel.

van meerdere dopen naar één doop

Gedurende de Handelingen-tijd functioneerden er verschillende dopen naast elkaar. Naast de ‘waterdoop’ was daar de ‘Geestesdoop’ (Handelingen 1:5). Na de Handelingen-tijd echter werd een nieuwe ‘economie’ (huishouding, bedeling) van kracht waarbij Israël en haar inzettingen buiten spel kwamen te staan (Efeze 2:15). In deze “huishouding van de verborgenheid” telt slechts “één doop” (Efeze 4:5): geen ritueel maar “in één Geest”.

Samenvattend…

Iedereen die van harte gelooft dat Christus Jezus Heer is en Hem erkent als de Opgestane uit de doden, is gedoopt in Christus. Bij deze doop komt geen druppel water te pas en het is evenmin een actie van mensen. De bewering dat dopen belangrijk zou zijn of zelfs een daad van gehoorzaamheid, is wetticisme en niet passend in een ‘huishouding’ waarin rituelen geen enkele rol spelen (Kolosse 2:16).

Delen: